ارزیابی روش های حفاظتی و افزایش آبدهی قنات ها در ایران

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه آبخوان و قنات، دوره: 2، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JAAQ-2-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 336
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید مصطفی طباطبائی

گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند ایران

حسین خزیمه نژاد

دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و مهندسی آب

چکیده

قنات دانش بومی ایرانی و فنی برای دستیابی به آب و انتقال آن به اراضی مستعد کشاورزی و ایجاد سکونتگاه می باشد و پایدارترین شیوه متناسب با شرایط جغرافیایی گستره وسیعی از مناطق خشک ایران محسوب می شود. بروز خشک سالی و افزایش تقاضای آب در دهه های گذشته باعث تغییر شیوه استحصال آب از طریق چاه به جای قنات شده است که با تجاوز به حریم قنات ها و برداشت های بی رویه باعث خشک شدن بسیاری از قنات ها و افت شدید آبخوان ها شده و بحرانی شدن وضعیت بسیاری از دشت ها و رو آوردن بخش مدیریت آب به روش های ناپایداری مانند انتقال بین حوضه ای را به دنبال داشته است. از اینرو تعداد زیاد رشته قنوات و پراکندگی مناسب آن در خشک ترین نواحی ایران لزوم توجه به این سرمایه ملی و نگهداری و احیای آن را جهت تامین بخشی از نیازهای آبی و کاهش تنش و مدیریت بحران کم آبی را ضروری می-سازد. در این پژوهش جهت ارج نهادن به ارزش قنات و ترویج احیای آن، ابتدا به بیان اهمیت قنات و ضرورت محافظت از آن پرداخته شده است. سپس بر اساس معیارهای مختلف قنات ها به دسته بندی های مختلف تقسیم بندی شده است. در ادامه محاسن و معایب قنات و روش های تغذیه سطحی و زیرزمینی آن مورد بررسی قرا گرفته است. در انتها روش های حفاظتی بخش خشکه کار و روش های افزایش آبدهی تره کار قنات به صورت طبقه بندی شده ارائه شده است.

کلیدواژه ها

دانش بومی, تغذیه آبخوان, لایروبی, کوره قنات, مدیریت منابع آب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.