پیش بینی مهمترین خصوصیت ژئومکانیکی توده سنگ با استفاده از روش های الگوریتم جستجوی هارمونی و الگوریتم مبتنی بر آموزش و یادگیری
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی عمران فردوسی، دوره: 35، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_CIVIL-35-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 213
نویسندگان
دانشکده ی مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک.
دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک
دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک
چکیده
به علت وجود مشکلات در ارزیابی تغییر شکل توده سنگ های درزه دار در مقیاس آزمایشگاهی، می توان برای در نظر گرفتن اثر مقیاس و درزه ها از روش های مختلف آزمایش برجا مانند آزمایش بارگذاری صفحه ای و دیلاتومتری استفاده کرد. اگر چه این روش ها در حال حاضر بهترین هستند، اما گران، زمان بر و دارای مشکلات عملیاتی در حین اجرا هستند. بنابراین در این مقاله برای غلبه بر این مشکلات، از الگوریتم های جدید جستجوی هارمونی (HS) و الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر آموزش و یادگیری (TLBO) برای تخمین غیرمستقیم مدول تغییرشکل پذیری توده سنگ استفاده شده است. در این مدل ها از امتیاز رده بندی توده سنگ (RMR)، مقاومت فشاری تک محوره سنگ بکر (UCS)، عمق (D) و مدول الاستیسیته سنگ بکر (Ei) به عنوان پارامترهای ورودی و از مدول تغییرشکل پذیری توده سنگ (Em) به عنوان پارامتر خروجی استفاده شده است. در این مقاله، با استفاده از شاخص های آماری مختلف، مدل ایجادشده توسط الگوریتم ها، ارزیابی و اعتبارسنجی می شود. نتایج ارزیابی نشان داد که دقت رابطه برای الگوریتم جستجوی هارمونی با استفاده از شاخص های R۲ و VAF حدود ۹۳/۰-۹۱/۰ و درصد خطا با استفاده از شاخص های RMSE وMSE بین ۰۰۴۲/۰-۰۰۰۰۱۷/۰ است هم چنین دقت رابطه برای الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر آموزش و یادگیری با استفاده از روش R۲ و VAF حدود ۹۵/۰-۹۲/۰ و درصد خطا با استفاده از شاخص های RMSE وMSE بین ۰۰۳۲/۰-۰۰۰۰۱۰/۰ به دست آمد.کلیدواژه ها
مدول تغییرشکل پذیری, الگوریتم جستجوی هارمونی, الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر آموزش و یادگیری, توده سنگاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.