روند دگرگونی نقوش و شعائر مذهبی بر روی سکه های دوره صفوی
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، دوره: 7، شماره: 12
- کد COI اختصاصی: JR_TUHIS-7-12_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 306
نویسندگان
استاد تاریخ /دانشگاه لرستان
استادیار تاریخ /دانشگاه لرستان
دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی دانشگاه لرستان و کارشناس میراث فرهنگی لرستان
چکیده
چکیده با تشکیل دولت صفویه (۹۰۷- ۱۱۳۵ه.ق.) در گسترهی جغرافیایی ایران، که به پایان یافتن پراکنده حکومتی و برقراری وحدت سیاسی در این کشور منجر شد، از آن پس جامعهی ایرانی تحت تاثیر گرایشات سیاسی و مذهبی این سلسله قرار گرفت. صفویان، سنتهای حکومتی و فرهنگی قدیم ایران را تداوم دادند اما با ترویج مبانی اعتقادی شیعهی دوازده امامی بهعنوان مذهب رسمی، هویت متمایزی به مملکت و مردم آن بخشیدند که بخشی از این تمایزات تا امروز نیز باقی مانده است. این ویژگی بر روی نقوش و محتوای مسکوکات این دوره نیز تاثیر گذاشت و سکههای ضرب شدهی این سلسله دارای ماهیت و سبکی خاص گردید. در حکومتهای پیش از صفویه در ایران نیز تغییرات شکلی و مفهومی بر روی سکهها متاثر از سیاست و دیانت آنها و بازتابی از نگرشهای سیاسی و مذهبی سلاطین و حکمرانان بوده است. از این رو، در مقایسه با سکههای دورهی ایلخانی که تحت تاثیر وضعیت مذهبی موجود، دارای شعائر و نقوش مربوط به سایر مذاهب غیر اسلامی است، در عصر صفویه قدرت مذهبی پادشاهان و حمایت آنان از مذهب رسمی، مانع قدرتنمایی سایر مذاهب در کشور و از جمله عدم نقر شعائر و نقوش غیر شیعی بر روی سکهها گردید. در این پژوهش، به روش ترکیبی میدانی و کتابخانهای، به شیوهی تاریخی- تحلیلی روند نقوش و شعائر مذهبی نقر شده بر روی سکههای صفوی و نیز نگرش سلاطین این سلسله از نقر این نقوش و شعائر بر سکههای رایج، مورد بررسی قرار گرفته و با سکههای دوره ایلخانی و تیموری مقایسه شده است. یافته پژوهش حاکی از آن است که صفویان از سکه بهمثابهی ابزاری در نشر شعائر شیعی بهره گرفته و برخی از نقوش سکههای این دوره با پیش از خود متفاوت است.کلیدواژه ها
واژه های کلیدی: صفویه, پادشاهان صفوی, سکه, نقوش, شعائر مذهبیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.