بازخوانی انتقادی دلایل سلفیه در نکوهش علم کلام با تمرکز بر دیدگاه ابن تیمیه
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه اندیشه دینی، دوره: 21، شماره: 79
- کد COI اختصاصی: JR_JRT-21-79_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 317
نویسندگان
استادیار دانشگاه اصفهان
گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
طلبه سطح چهار رشته کلام مقارن مدرسه علمیه نواب
دانشجوی دکترای رشته وهابیت شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب- طلبه سطح چهار رشته کلام مقارن، مدرسه علمیه نواب.
چکیده
علم کلام از مجموعه علوم عقلی است که از ابتدای پیدایش، موافقان و مخالفانی از فرق و مذاهب اسلامی داشته است. پس از تدوین کتب کلامی، برخی با این علم موافقت کردند و به شرح و تفسیرآن پرداختند و برخی با آن مخالفت کردند و به نقد آن پرداختند. سلفیه به پیروی از اهل حدیث، به دلیل نقل گرایی حداکثری و کنار گذاشتن استدلال عقلی، با علم کلام مخالفت کرده و ورود در آن را مایه ی خسارت و گمراهی می دانند. برخی از استدلال های مهم سلفیان در انکار و مخالفت با علم کلام عبارت اند از: اجتناب سلف از ورود به مباحث علم کلام، نهی صحابه و تابعین از ورد به علم کلام، بدعت انگاری علم کلام، اختلاط علم کلام با مباحث خرافی و دروغ و گاه کفرآمیز، مخالفت و تضاد نتایج مباحث کلامی با نصوص قرآنی و حدیثی. پژوهش پیش رو با روشی اسنادی، تحلیلی انتقادی، استدلال های سلفیه را در بوته ی نقد و ارزیابی قرار می دهد و سستی آن ها را آشکار می کند. استدلال های سلفیان نوعا مغالطه آمیز بوده و با نصوص قرآنی و حدیثی و همچنین سیره ی صحابه و تابعین و دیگر عالمان در تضاد بوده است. دیدگاه سلفیه پیامدهای تلخی داشته؛ نظیر مشروعیت نداشتن ورود به دیگر علوم و ارزش ستیزی از علوم عقلی و آلی و ابزاری و همچنین نوعی انحصارگرایی و مطلق گرایی در فهم مردمان سه سده ی نخستین جهان اسلام.کلیدواژه ها
سلفیه, علم کلام, بدعت, قرآن, سنت, سلف صالحاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.