ارزیابی کارکردهای بوم سازگان جنگلی با بهره گیری از روش های تلفیقی تصمیم گیری چند معیاره (استان مازندران، بوم سازگان جنگلی شیاده و دیوا)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه بوم شناسی جنگل های ایران، دوره: 10، شماره: 20
- کد COI اختصاصی: JR_IFEJ-10-20_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 349
نویسندگان
Natural Resources Faculty
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
Natural Resources Faculty
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: در میان بومسازگان های متنوع در روی خشکی های زمین، بومسازگان جنگل با میزبانی مجموعهای از فرآیندهای پیچیده اکولوژیکی باعث شکل گیری و جریان مستمر کارکردها و خدماتی می شوند که به اشکال مستقیم و غیرمستقیم در حیات اقتصادی و یا معاش انسانی نقش آفرین هستند، که حفظ و نگهداری آن باید هدف اساسی فعالیت های انسان قرار گیرد.کارکردهای بومسازگان جنگل بر اساس متداولترین و جامعترین طبقه بندی کالاها و خدمات بوم سازگان به چهار طبقه کارکرد تنظیمی، کارکرد اطلاعاتی، کارکرد تولیدی و کارکرد زیستگاهی تقسیم می شوند. این کارکردها و خدمات رایگان نیستند و ارزش و بهای اقتصادی نهفته ای دارند. در صورتیکه این خدمات رایگان تلقی شوند بومسازگان جنگلی مورد بهره برداری بی رویه قرارمی گیرند. مواد و روش ها: بومسازگان جنگل بعنوان یک منبع طبیعی ارزشمند، کارکردها و خدمات مختلفی را برای بشر فراهم میکند که بررسی نقش و اهمیت آنها از اهداف این پژوهش است. به منظور نیل به این هدف تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره شامل تحلیل نسبت ارزیابی وزندهی تدریجی (SWARA) به منظور محاسبه وزن کارکردهای بومسازگان جنگل، مدل مجموع ساده وزین (SAW)، ارزیابی نسبت جمعی (ARAS) و تکنیک ترجیحات بر اساس مشابهت به راه حل ایده آل (TOPSIS) برای اولویت بندی کارکردها استفاده شده است. در این مطالعه داده های پژوهش به صورت پیمایش میدانی، نمونه گیری تصادفی و با تکمیل پرسشنامه توسط ۱۵۰ خانوار بومی حاشیه بوم سازگان جنگلی شیاده و دیوا در شهرستان بابل استان مازندران استخراج گردید تا نمایان شود کدام یک از کارکردهای بومسازگان جنگلی شامل کارکردهای تنظیمی، زیستگاهی، تولیدی و اطلاعاتی دارای اهمیت بیشتری برای جوامع بومی منطقه می باشد. یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته های وزن دهی کارکردهای بومسازگان جنگلی شیاده و دیوا با استفاده از تکنیک SWARA نشان داد که کارکردهای تنظیمی، اطلاعاتی، زیستگاهی و تولیدی به ترتیب با کسب وزنه ای ۰/۴۶۲۳، ۰/۲۲۱۱، ۰/۱۶۸۵ و ۰/۱۴۸۱ بیشترین وزن را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری:براساس نتایج بدست آمده از اولویت بندی کارکردهای بوم سازگان جنگلی منطقه با مدل های SAW، ARASو TOPSIS کارکردهای تنظیمی و اطلاعاتی در اولویت بالاتری نسبت به سایر کارکردها قرار گرفتند. پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت حفظ جنگلهای این منطقه برنامه ریزی مناسب تر و تحقیقات بیشتر توسط سازمان های ذیربط جهت حفاظت بوم سازگان جنگلی آن صورت پذیرد.کلیدواژه ها
Additive Ratio Assessment, Assessment Ratio Analysis, Ecosystem Services, Prioritization, Step-Wise Weight, ارزیابی نسبت جمعی, ارزیابی وزن دهی تدریجی, اولویت بندی, خدمات بوم سازگاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.