مقایسه تطبیقی گویش مردم خواف خراسان با تاریخ بیهقی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: یازدهمین همایش ملی بزرگداشت بیهقی
  • کد COI اختصاصی: BAYHAGI11_028
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 395
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالغفور جامی رودی

کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور مشهد

توفیق جامی رودی

کارشناسی فرش، دانشگاه بیرجند

چکیده

خوافی (خافی) یکی از گویش های خراسانی است که در حدود ۳۰۰ کیلومتری مشهد و هم مرز با افغانستان با آن تکلم می شود از طرفی تاریخ بیهقی به عنوان یکی از مهم ترین و نامدارترین متون نثر فارسی توانسته است. در طول تاریخ پرنشیب و فراز ایران همچون نگینی بر انگشتر ادبیات ایران زمین، خوش بدرخشد و شهرهای خراسان بزرگ از جمله «خواف» کوشیده است. با حفظ گویش واژگانی اصیل و منحصر به فرد آن، پیشاپیش نهضت اعتلاض فارسی دری باشد. واژگانی چون: اشتلم بدرگ، بکار پایچه (پیچه)، پیشنماز (پیشنماز)، جزم، جگر و جوال و گوال، خال (خالو)، خرده (خورده)، خریطه (خلیطه)، خسر، دشخوار، دلو (دل)، دینه، زال، زلفین (زلفی)، زهره، شوربا (شوروا، شروا)، شوی ، صفه (صوفه) ، کفه (کپه)، گنده، لت، مرافعه، ملا، نبسه (نوسه)، نماز پیشین، نماز دیگر (دگه)، نماز شام (شم) و نیز اصطلاحات و افعالی چون: از گردن خود بیرون کردن، بر ملا کردنف بنشست (بنچست)، خشک شدن و یله کردن از جمله مواردی است که ضمن کاربرد در تاریخ بیهقی هنوز در گویش محلی خواف مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش، پاره ای از این کلمات و اصطلاحات شناسایی شده و شباهت ا و تفاوت های آوایی و معنایی آن با گویش خواف خراسان به طور خلاصه مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها

تاریخ بیهقی، خواف، گویش، واژه

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.