بررسی روند بیابان زایی منطقه جنوب شرق اهواز به روش IMDPA و تاکید بر دو معیار اقلیم و پوشش گیاهی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 45، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JISE-45-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 266
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مژده کرامت زاده

دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مهندسی عمران – محیط زیست، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران .

احمد فتحی

استادیار، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

هادی معاضد

استاد بازنشسته دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.

چکیده

امروزه پدیده بیابان و بیابان­زایی گریبان­گیر بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای در حال توسعه می­باشد. با نگاهی به گستره منابع طبیعی کشور در می­یابیم که چشم­انداز غالب در این گستره، اراضی بیابانی است. دانشمندان و متخصصین بر این عقیده­ می­باشند که علاوه بر عوامل طبیعی، عوامل انسانی نیز در بیابان­زایی نقش اساسی و کلیدی دارند. از آنجا که اکثر معیارهای موثر در بیابان­زایی در دسته عوامل طبیعی قرار دارند، تهیه مدل­های تعیین پتانسیل بیابان­زایی، به­صورت منطقه­ای انجام می­گیرد. در پژوهش حاضر به­منظور بررسی معیارها و شاخص­های موثر در بیابان­زایی منطقه جنوب شرق اهواز در استان خوزستان، از مدل ایرانی ارزیابی پتانسیل بیابان­زایی (IMDPA) استفاده و از بین نه معیار این مدل دو معیار پوشش گیاهی و اقلیم با توجه به شرایط منطقه انتخاب و برای هر معیار، شاخص های مختلفی در نظر گرفته شده است. در این مدل ارزش عددی معیارها از میانگین هندسی شاخص ها و در نهایت بیابان­زایی کل منطقه از میانگین هندسی معیارها به­دست آمده و در نرم­افزار ArcGIS نقشه نهایی بیابان­زایی منطقه تهیه گردید. نتایج نشان داد که معیار پوشش گیاهی با ارزش عددی ۰۶/۲ تاثیر بیشتری نسبت به معیار اقلیم با ارزش عددی ۹۳/۱ در بیابان­زایی منطقه داشته است. در آخر نیز ارزش کمی شدت بیابان­زایی براساس دو معیار مورد بررسی به میزان ۹۹/۱ به­دست آمد که طبق جدول امتیازدهی این مدل وضعیت فعلی بیابان­زایی برای کل منطقه متوسط تعیین گردید.

کلیدواژه ها

عوامل طبیعی, عوامل انسانی, شاخص, نرم افزار ArcGIS, امتیازدهی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.