تحلیل فضایی عدالت مکانی در آمایش کاربری های خدماتی (پارک و فضای سبز، ورزشی و تفریحی-توریستی) شهر تبریز با رویکرد چند معیاری

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، دوره: 12، شماره: 43
  • کد COI اختصاصی: JR_GIAJ-12-43_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 156
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن محمودزاده

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مهری کرمی

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

چکیده

از مشکلات اساسی شهرها در دهه­های اخیر، توزیع نابرابر منابع و جمعیت در بخش­های مختلف شهری است. توجه به اهمیت توزیع کاربری­های خدماتی در نواحی شهری و فراهم نمودن امکانات و خدمات مورد نیاز عاملی مهم در ارتقاء سطح زندگی، عدالت اجتماعی و پایداری زندگی شهری است. خدمات عمومی شهر به عنوان مهم­ترین ابزار در دست مدیریت شهری، برای برقراری عدالت فضایی است. با توزیع مناسب این خدمات، شهر می­تواند به عنوان بستر تحقق عدالت فضایی مطرح گردد. کلان­شهر تبریز علاوه بر اینکه از تبعیض طبقاتی در بین گروه­های اجتماعی – اقتصادی رنج می­برد، از تبعیض فضایی ناشی از توزیع نامناسب خدمات شهری نیز تهدید می­شود. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی علمی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی است. به دلیل پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای موثر در مکانیابی کاربری­های خدماتی، لزوم به کارگیری روش­های چند متغیره تصمیم­ساز جهت تعیین مکان مطلوب جهت احداث کاربری های جدید را ضروری می­سازد. در پژوهش حاضر ابتدا سرانه کاربری­ های مورد بررسی محاسبه و با سرانه استاندارد مقایسه شده و میزان کمبود در منطق ده­گانه مشخص شد. سپس پارامترهای موثر در مکان­گزینی کاربری­هایی نظیر (پارک و فضای سبز، ورزشی و تفریحی-توریستی) شناسایی شده، و با استفاده از روش­های مبتنی بر سیستم­های پشتیبانی فضایی چند معیاره MC-SDSS برمبنای مدل­های Topsis و Saw در محیط نرم­افزار ArcGIS و وزن­دهی پارامترها توسط کارشناسان خبره حوزه مطالعات شهری با روش تحلیل سلسه مراتبی در محیط نرم­افزار Expert Choice نقشه­های نهایی تهیه شده، و فضاهای کاملا نامطلوب تا کاملا مطلوب برای هر کدام از خدمات فوق شناسایی شده­اند.

کلیدواژه ها

عدالت فضایی, کاربری های خدماتی, سیستم پشتیبانی فضایی چند معیاره, مدل تاپسیس و سا, کلان شهر تبریز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.