سنجش و ارزیابی شاخص های تاب آوری اجتماعی محلات مسکونی (مطالعه موردی محلات سنتی شهر همدان)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 19، شماره: 45
  • کد COI اختصاصی: JR_ISLART-19-45_026
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 432
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیما عابدی

گروه معماری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

حسن سجادزاده

گروه معماری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران/ گروه معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

مرجان خان محمدی

گروه معماری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

چکیده

بافت­ها و محلات مسکونی همچون سایر بافت­های شهری در پی تغییرات سریع شهرها در معرض چالش­ها و تغییرات عمده قرار گرفته­اند. تاب­آوری با ماهیت اجتماع محور بودن، به عنوان مفهومی نوین؛ با آماده­سازی محلات و بافت­های مسکونی در برابر تغییرات و چالش­های پیش­رو، با بهبود شرایط و ارتقاء جنبه­های کمی و کیفی زندگی و با جلوگیری از در معرض خطر قرار گرفتن سلامت، رفاه، وحدت، انسجام اجتماعی و .... نقشی عمده در تاب­آوری کل جامعه ایفا می­کند. بر این اساس، پژوهش حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره­گیری از رویکرد کمی؛ با استفاده از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و مدل معادلات ساختاری؛ به دنبال افزایش ظرفیت و توان تاب­آوری در محلات و طراحی مجموعه­های زیستی تاب­آور می­باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای- اسنادی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده­ است. جامعه آماری پژوهش را ساکنان سه محله به نام های کلپا، حاجی و کبابیان تشکیل می دهند. نحوه نمونه گیری به صورت تصادفی ساده و حجم نمونه براساس فرمول کوکران ۳۸۶ نفر محاسبه شد. به منظور سنجش اعتبار درونی و پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ (۷۸۴/۰) و برای روایی همگرا(۸۹۲/۰) از میانگین واریانس استخراج شده (AVE) استفاده شدکه نشان از اعتبار بالای پرسشنامه ها دارد. یافته­های پژوهش نشان می دهد که ابعاد سرمایه اجتماعی از جمله؛ اعتماد اجتماعی، حمایت عاطفی، پیوند اجتماعی و وساطت اجتماعی به ترتیب براساس واریانس تبیین شده بیشترین رتبه بندی در بین سایر ابعاد را دارند؛ که در این میان، اعتماد اجتماعی اهالی نسبت به سازمان­ها و نهادهای محلی با بار عاملی ۷۹۵/۰درصد مهمترین متغیر تشکیل­دهنده شاخص شبکه اجتماعی با واریانس کل۶۲۰/۸ درصد می­باشد.اهداف پژوهش: بررسی عوامل موثر و مولفه­های مطرح در مقوله تاب­آوری اجتماعی در محلات سنتی و بافت­های مسکونی.تدوین چارچوب جامع تاب­آوری اجتماعی به منظور سنجش؛ ارزیابی و اولویت­سنجی مولفه­های تاب­آوری اجتماعی در محلات.سوالات پژوهش: مولفه­ها و شاخص­های اثرگذار و ارتقادهنده تاب­آوری اجتماعی در محلات کدامند؟علت ماندگاری و تاب­آوری برخی از محلات نسبت به سایر بافت­ها و محلات چیست؟

کلیدواژه ها

تاب آوری, تاب آوری اجتماعی, مجموعه های زیستی, محلات شهر همدان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.