مهدی مصطفایی - دانشجوی دکتری فقه شافعی، دانشکده الاهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران
جلال جلالی زاده - استادیار دانشکده الاهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران

قرن پنجم در تاریخ تدوین اصول فقه اهل سنت عصر شکل گیری تدوینات اصولی جامع بر پایه مذاهب فکری مختلف است. از ویژگی های مهم این دسته از تالیفات نقل آرای اصولی بزرگان اصولی قرون پیشین همچون ابوعلی جبایی، فرزندش ابوهاشم، ابوعبدالله بصری، و قاضی عبدالجبار است که کتاب هایشان به دست ما نرسیده و برای شناخت آرایشان چاره ای جز مطالعه کتب اصولی نگاشته شده در قرون بعد، مخصوصا قرن پنجم، نداریم. در مذهب امامیه نیز قرن پنجم نقطه عطف به شمار می آید و زمان تدوین اصول فقه به صورت شامل و جامع است که در آنها منقولات بسیاری از اصولیان اهل سنت وجود دارد که می تواند منبعی برای شناخت اقوال این بزرگان در کنار سایر منابع اهل سنت به شمار رود، به ویژه آن دسته از علمایی که امکان دسترسی به تالیفاتشان در قرون بعد ناممکن شده است. در این مقاله با انتخاب کتاب العده فی اصول الفقه تالیف شیخ طوسی از کتب تالیف شده در قرن پنجم، و بررسی برخی مباحث این کتاب، که حاوی نقل آرای اصولیان اهل سنت است، کوشیده ایم از منظر مذکور به جایگاه این کتاب و آرای منقول در آن بنگریم.

العده فی اصول الفقه, شیخ طوسی, امامیه, اهل سنت, نقل آرا