روح اله جعفری - دانش آموخته دکتری تخصصی عرفان اسلامی؛ پژوهشگر عرفان، مدیر گروه علمی عرفان های نوپدید nekoo۱۰۰۶@gmail.com

حضرت حق تعالی نسبتی با خلق را داراست که از بیانات ژرف امیر مومنان حضرت علی (ع)، قابل­استنباط می­باشد. به­جهت خلا جدی کتب عرفانی از بحث متمرکز و جامع نقلی- استدلالی در موضوع و نیاز اساسی به بررسی سنجش ­رانه برداشت­های وحدت وجودی بزرگان اهل فن در این باب، پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی نسبت بین حق­ تعالی و خلق در نگاه عرفانی امام علی(ع) در ماثورات حضرت، با رویکرد اسنادی معتبر و به روش توصیفی- تحلیلی انجام­گرفته­است. بنا به نتایج یافته­های پژوهش، حضرت حق که مبدا هستی است در همه عالم سریان­دارد. خداوند در حدود و مراتب اشیاء داخل نیست و درعین­حال از حیث وجودی، از عالم خارج نیست. این معنا، همان معیت قیومی حق تعالی با خلق می­باشد. بنابراین، همه خلق، شوون و مراتب ظهور وجود خداوند هستند. البته شان، هرگز در حدی نیست که معیت با ذات حق داشته­باشد. یعنی هیچ موجودی در مرتبه ذات حق تعالی نیست تا با او معیت داشته­باشد. به همین جهت، حق تعالی در مقام ذات، تنهای تنهاست و در مقام ظهور، دارای معیت قیومی با خلق می­باشد. یافته­های تحقیق، تایید فحوایی وحدت وجود به معنای صحیح کلمه را نیز دربردارد. 

وجود شناسی عرفانی, حق و خلق, امام علی (ع), وحدت وجود