ارزیابی محصول ماهواره‎ای CHIRPS در بررسی روند تغییر بارش‎های جنوب شرق ایران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 16، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-16-3_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 201
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

آمنه میان آبادی

گروه اکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته،

خسرو سالاری

دانش آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

یاور پورمحمد

دانشکده مهندسی عمران ومحیط زیست، دانشگاه بویزی آمریکا

چکیده

کاهش قابل ملاحظه حجم آب دو تالاب مهم هامون و جازموریان در منطقه خشک جنوب شرق کشور تبعات اقتصادی، اجتماعی و محیط‎زیستی متعددی را به دنبال داشته است. با اینکه کاهش آب این دو تالاب تحت تاثیر عوامل اقلیمی و انسانی است، اما اغلب تغییرات اقلیمی به ویژه کاهش بارش به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته می‎شود. بنابراین در این مطالعه، روند تغییرات بارش در منطقه جنوب شرق کشور با استفاده از محصول ماهواره‎ای CHIRPS مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی دقت CHIRPS در مقایسه با داده‎های بارش ایستگاه‎ها ازشاخص‎های طبقه بندی آماری شامل احتمال آشکارسازی (POD)، نرخ هشدار اشتباه (FAR) و شاخص آستانه موفقیت (CSI) و معیارهای خطاسنجی شامل ضریب تبیین (R۲)، ضریب همبستگی پیرسون (PCC)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین خطاها (ME) در سه مقیاس زمانی روزانه، ماهانه و سالانه استفاده شد. نتایج نشان داد که این محصول در ردیابی تعداد روزهای بارانی و غیربارانی از دقت مناسبی برخوردار نیست (POD و CSI کمتر از ۲/۰ و FAR بیشتر از ۶/۰). این محصول تخمین دقیقی از بارش روزانه ارائه نمی‎کند (R۲ کمتر از ۲/۰ و PCC کمتر از ۴/۰)، اما در مقیاس ماهانه و سالانه از دقت نسبتا مناسبی برخوردار است (R۲ بیشتر از ۶/۰ و PCC بیشتر از ۸/۰). بررسی روند بارش در منطقه جنوب شرق کشور نشان داد که به طور کلی مقدار بارش در مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه در ۴۰ سال گذشته افزایشی بوده است و یا در صورت کاهشی بودن، کاهش آن معنی دار نبوده است. بر این اساس کاهش سطح آب تالاب‎ها نمی‎تواند تنها ناشی از تغییرات بارش باشد و باید نقش سایر عوامل و به‎ویژه فعالیت‎های انسانی را نیز در نظر گرفت.

کلیدواژه ها

تغییر اقلیم, خشکسالی, بارش, CHIRPS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.