مطالعه برخی ترکیبات ضد یخ با وزن مولکولی پایین در لاروهای زمستان گذران کرم ساقه خوار برنج Chilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae) در شمال ایران
- سال انتشار: 1386
- محل انتشار: مجله آفات و بیماریهای گیاهی، دوره: 75، شماره: 84
- کد COI اختصاصی: JR_JAEN-75-84_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 411
نویسندگان
عضو هیات علمی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
Department of Entomology, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University
چکیده
کرم ساقه خوار برنج به شکل لاروهایکامل در حال دیاپوز زمستان را سپری می کند. مشخص شده است که میزان برخی کربوهیدرات ها در حشرات زمستان گذران تغییرات قابل ملاحظه ای از خود نشان می دهد. به منظور تعیین این ترکیبات و نحوه تغییرات آن ها در طول دوره دیاپوز، لاروهای زمستان گذران طی ماه های مهر تا اسفند ۱۳۸۳ از محل های زمستان گذرانی خود در مزارع برنج جمع آوری شدند. جهت شناسایی و اندازه گیری قندهای مهم و همچنین اندازه گیری غلظت گلیکوژن به ترتیب از کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) و طیف سنج Vis-UV استفاده شد. مهم ترین ترکیب ضد یخ شناسایی شده گلیسرول و مهم ترین قند تری هالوز بود. در طول بررسی غلظت هر دو ترکیب در ماه های مختلف اختلاف معنی داری از خود نشان دادند. کمترین و بیشترین میزان گلیسرول بترتیب در ماه های مهر و دی (به ترتیب ۱۸/۰±۲۱/۱و ۷۰/۳±۵۳/۱۵ میلی گرم در هر گرم وزن تر لارو) اندازه گیری شد. بر خلاف گلیسرول، تری هالوز بیشترین غلظت را در آبان ماه (mg/g۶۱/۰±۰۰/۷) و کمترین غلظت را در دی ماه (mg/g ۵۷/۰±۷۹/۲) دارا بود و غلظت آن تقریبا از آذر ماه تا پایان زمستان ثابت ماند. با وجود رابطه منفی، ارتباط معنی داری بین گلیسرول و تری هالوز به دست نیامد. تغییرات غلظت گلیکوژن درست عکس گلیسرول بود و رابطه منفی و معنی داری (r = -۰.۹۶۴; P< ۰.۰۱) بین این دو وجود داشت که این مساله نمایانگر تبدیل شدن گلیکوژن به گلیسرول در این دو فاصله زمانی می باشد. بر اساس این نتایج می توان عنوان کرد که مهم ترین ترکیبضد یخ با وزن مولکولی پایین تاثیر گذار در مقاومت به سرما در کرم ساقه خوار برنج در ایران گلیسرول می باشد و بر اساس تغییرات آن می توان نتیجه گرفت که دیاپوز در لاروهای این آفت در این سال باید در اواخر آبان شروع و درفاصله بین بهمن و اسفند ماه شکسته شده باشد. کرم ساقه خوار برنج به شکل لاروهایکامل در حال دیاپوز زمستان را سپری می کند. مشخص شده است که میزان برخی کربوهیدرات ها در حشرات زمستان گذران تغییرات قابل ملاحظه ای از خود نشان می دهد. به منظور تعیین این ترکیبات و نحوه تغییرات آن ها در طول دوره دیاپوز، لاروهای زمستان گذران طی ماه های مهر تا اسفند ۱۳۸۳ از محل های زمستان گذرانی خود در مزارع برنج جمع آوری شدند. جهت شناسایی و اندازه گیری قندهای مهم و همچنین اندازه گیری غلظت گلیکوژن به ترتیب از کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) و طیف سنج Vis-UV استفاده شد. مهم ترین ترکیب ضد یخ شناسایی شده گلیسرول و مهم ترین قند تری هالوز بود. در طول بررسی غلظت هر دو ترکیب در ماه های مختلف اختلاف معنی داری از خود نشان دادند. کمترین و بیشترین میزان گلیسرول بترتیب در ماه های مهر و دی (به ترتیب ۱۸/۰±۲۱/۱و ۷۰/۳±۵۳/۱۵ میلی گرم در هر گرم وزن تر لارو) اندازه گیری شد. بر خلاف گلیسرول، تری هالوز بیشترین غلظت را در آبان ماه (mg/g۶۱/۰±۰۰/۷) و کمترین غلظت را در دی ماه (mg/g ۵۷/۰±۷۹/۲) دارا بود و غلظت آن تقریبا از آذر ماه تا پایان زمستان ثابت ماند. با وجود رابطه منفی، ارتباط معنی داری بین گلیسرول و تری هالوز به دست نیامد. تغییرات غلظت گلیکوژن درست عکس گلیسرول بود و رابطه منفی و معنی داری (r = -۰.۹۶۴; P< ۰.۰۱) بین این دو وجود داشت که این مساله نمایانگر تبدیل شدن گلیکوژن به گلیسرول در این دو فاصله زمانی می باشد. بر اساس این نتایج می توان عنوان کرد که مهم ترین ترکیبضد یخ با وزن مولکولی پایین تاثیر گذار در مقاومت به سرما در کرم ساقه خوار برنج در ایران گلیسرول می باشد و بر اساس تغییرات آن می توان نتیجه گرفت که دیاپوز در لاروهای این آفت در این سال باید در اواخر آبان شروع و درفاصله بین بهمن و اسفند ماه شکسته شده باشد. واژه های کلیدی: کرم ساقه خوار برنج، دیاپوز، زمستان گذرانی، ترکیبات ضد یخ، گلیسرول.کلیدواژه ها
rice stem borer, diapause, overwintering, Cryoprotectants, Glycerolاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.