حکایت هجران، از ورقا تا طوطی(بررسی مقایسه ای مقوله ی هبوط روح در قصیده ی عینیه ی ابن سینا و مثنوی طاقدیس ملااحمد نراقی)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، دوره: 14، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JBASH-14-2_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 399
نویسندگان
گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه ارومیه
گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه ارومیه
استاد دانشگاه ارومیه
چکیده
حکایت هجران، از ورقا تا طوطی (بررسی مقایسه ای مقوله ی هبوط روح در قصیده ی عینیه ی ابن سینا و مثنوی طاقدیس ملااحمد نراقی) رقیه اسدی خانشان* عبدالناصر نظریانی ** علیرضا مظفری*** چکیده قصیده ی عینیه ی ابن سینا اثری عرفانی و رمزی است که در آن روح به شکل پرنده تصویر می شود و از عالم ملکوت به عالم ملک هبوط می کند. هرچند اندیشه ی هبوط روح قرن ها قبل در اندیشه و ادبیات گنوسی مطرح شده بود، این مبحث از ابن سینا به بعد در آثار منثور و منظوم عارفان مسلمان، در قالب تمثیل پرنده ارائه شده است. ازجمله ی آن ها می توان به ملااحمد نراقی (۱۱۸۵یا۱۱۸۶-۱۲۴۵ق) اشاره کرد که در داستان طوطی و شاه مثنوی طاقدیس، به شکلی تمثیلی به این مقوله می پردازد. مقاله ی حاضر پس از ذکر مقدمه ای درباره ی هبوط روح و نماد کبوتر در رساله الطیرها، با روش تحلیلی-مقایسه ای به بیان نقاط اشتراک و افتراق دو اثر داستان طوطی و شاه و قصیده ی عینیه پرداخته است و سرانجام در این دو اثر شباهت هایی مانند نزول روح از عالم بالا، اسارت روح در جسم، ناله ی روح از فراق و وصال طلبی روح و تفاوت هایی مانند واکنش و نبود واکنش روح برای پذیرش هبوط و دخالت و عدم دخالت شیطان در فراموشی وطن اصلی، میان این دو اثر به دست آورده است. واژه های کلیدی: ابن سینا، قصیده ی عینیه، ملااحمد نراقی، مثنوی طاقدیس، هبوط روح. * دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه saeed_urm@yahoo.com (نویسنده ی مسئول) ** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه a.nazariani@urmia.ac.ir *** استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه a.mozaffari@urmia.ac.ir تاریخ دریافت مقاله: ۲۰/۱۱/۱۳۹۹ تاریخ پذیرش مقاله: ۳۱/۶/۱۴۰۰کلیدواژه ها
واژه های کلیدی: ابن سینا, قصیده ی عینیه, ملااحمد نراقی, مثنوی طاقدیس, هبوط روحاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.