بازشناسی دو مفهوم «مردم» و «بندگ» در اندرزنامه ها و متون فقهی- حقوقی فارسی میانه زردشتی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان شناخت، دوره: 13، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_LANG-13-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 258
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نیره دلیر

دانشیار تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی نویسنده مسئول ،تهران،ایران

اسماعیل مطلوب کاری

دکتری تاریخ،تهران ایران،

چکیده

مفهوم «مردم» کلیدی ترین واژه در «تاریخ اجتماعی» است. این مفهوم به همین شکل امروزی در متون فارسی میانه زردشتی به کار رفته است. مساله پژوهش بررسی تطبیقی دو مفهوم «مردم» و «بندگ / بنده» در اندرزنامه ها و متون فقهی - حقوقی و فهم مناسبات اجتماعی از طریق آن است. از این رو پژوهش بر اساس رویکرد زبان شناختی و روش تاریخ مفهوم این پرسش اصلی را طرح می کند که هر یک از این دو واژه در کدام دسته از متون بیشتر ظاهر شده اند و چگونه بر اعضای اجتماع قابل انطباق هستند؟ مدعای نویسندگان این است که واژه mardōm در معنای عامه مردم، اعم از زردشتی و غیر زردشتی، و غالبا در متون اندرزنامه ای به کار رفته و در مقابل، واژه bandag ،در معنای فرمان بر، در متون فقهی- حقوقی به کار می رود و مقصود همان «اتباع» و «پیروان» است که می تواند از پایین ترین سطح تا عالی ترین سطوح نظم اجتماعی را در بر گیرد و در معنای «بنده» بمثابه «برده» نیست، و تنها زرتشتیان را در برمی گیرد.

کلیدواژه ها

مردم, بندگ/ بنده, اندرزنامه ها, متون فقهی- حقوقی, ساسانیان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.