علی محمد فرهادزاده - گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدعلی مجد فقیهی - گروه قرآن و متون اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران

سابقه و هدف: تا به حال پژوهش مستقلی درباره جمال و زیبایی های قرآن انجام نشده است. با عنایت به حلقه های مفقوده در مبادی نظری پژوهش های پژوهشگران تجربی درباره قرائت و استماع آیات قرآنی، هدف این پژوهش پیشنهاد و معرفی روش شناسی خاص در پژوهش ها و آزمایش های میان رشته ای با موضوعیت هنر و زیبایی های قرآن کریم بود. روش کار: پژوهش حاضر با به کارگیری تلفیقی از روش های تحلیل محتوای متون و روش های تفسیری برخی آیات سوره انسان پدید آمده است. روش این پژوهش کتابخانه ای-تحلیلی است. به این صورت که داده ها و اطلاعات از منابع مختلف مانند کتب و مقالات موجود جمع آوری و پس از تحلیل و بررسی زیبایی شناختی و مقایسه بین متون مشابه و پی بردن به برخی ظرائف و لطائف متنی و محتوایی استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به فراخور مباحث مطرح شده، روش متن به متن یا بینامتنی و استفاده از نکات صنعت بیان و بدیع و مباحث قدیم و جدید ادبی است. در این مقاله تلاش شده است تا گوشه ای از جمال ساختاری و ادبی سوره انسان در سه زیرشاخه «نحوی»، «بلاغی» و «هندسی» نشان داده شود. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند.یافته ها: بررسی ها نشان می دهد که روش های نوین تجربی این قابلیت را دارند تا در بسط نظری هسته مرکزی دین یعنی کتاب و سنت، در چارچوب و به واسطه علوم اسلامی (جهت دوری از رویکردهای آزادی خواهانه و رویکردهای افراطی) استفاده شوند. علاوه براین، از طریق مطالعه و بررسی های زیبایی شناسانه قرآن به ویژه زیبایی های هندسی می توان به شناخت روند و مراحل سیر کمالی انسان در بخش های مختلف ازقبیل فرایندهای تربیتی، آموزشی، پژوهشی و هدایت گری مبتنی بر دریافت های قرآنی نائل آمد. نتیجه گیری: درنهایت، با بررسی مولفه های زیبایی شناختی سوره انسان، جایگاه علوم اسلامی مرتبط با هنردرمانی روشن شد.

دینT زیبایی شناختی، سوره انسان، قرآن، هنر، هنردرمانی