منصوره حاج حسینی - عضو هیئت علمی/ دانشگاه تهران

یکی از عوامل تاثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان، افزایش درگیری تحصیلی در فعالیت­های آموزشی است. با توجه به نقش محتوای آموزشی در تدارک فعالیت­های آموزشی، مقاله حاضر، تکالیف کتاب درسی علوم تجربی پایه­ ششم ابتدایی و کتاب راهنمای معلم مربوط به آن را با استناد به مولفه­های درگیری تحصیلی توسط تکلیف، مورد تحلیل قرار داده است. جامعه­ مورد مطالعه کتاب درسی علوم تجربی پایه­ ششم و کتاب راهنمای معلم مربوط به آن بوده و برای تحلیل داده­ها از فرآیند تحلیل محتوا (مدل کریپندورف) جهت مقوله­بندی و تحلیل توصیفی استفاده شده است. یافته­های پژوهش ۵ مقوله­ را به عنوان مقوله­های درگیرکنندگی در تکالیف آموزشی نشان داد. در تحلیل تکالیف کتاب درسی علوم، مشاهده شد که صرفا ۸۸/۳۱ درصد از تکالیف دارای ۳ مقوله درگیرکنندگی بودند که این نرخ کمتر از ۵۰ درصد از مجموع تکالیف است و نشانگر نامطلوب بودن تکالیف کتاب درسی علوم از منظر کمک به درگیری تحصیلی بیشتر دانش­آموزان است. تحلیل پیشنهادات کتاب راهنمای معلم، نیز نشان داد که ۸/۵۱ درصد از پیشنهادها هیچ ویژگی درگیرکنندگی را نداشتند که بیانگر ناکافی بودن پیشنهادات راهنمای معلم از منظر کمک به درگیری تحصیلی بیشتر دانش­آموزان است.

تحلیل محتوا, کتاب درسی علوم تجربی, درگیری تحصیلی