ارزیابی مقایسهای الگوریتمهای تصمیمگیری چند معیاره WLC، OWA، VIKOR و MABAC در پهنهبندی خطر زمینلغزش مطالعه موردی: حوضه گیویچای استان اردبیل

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، دوره: 54، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JPHGR-54-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 231
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صیاد اصغری سراسکانرود

دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

الناز پیروزی

دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش پهنهبندی حوضه گیویچای، واقع در استان اردبیل، به لحاظ رخداد زمینلغزش، با استفاده از الگوریتمهای تصمیمگیری چندمعیاره است. در این راستا عوامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه و بارش بهعنوان متغیرهای تاثیرگذار بررسی شدند. نخست، لایههای اطلاعاتی معیارها در GIS تهیه شد. ارزشگذاری و استانداردسازی لایهها با استفاده از تابع عضویت فازی و وزندهی معیارها با بهرهگیری از روش CRITIC انجام گردید. با توجه به اینکه در سالهای اخیر برای مطالعه زمینلغزش از روشهای MCDM استفاده  فراوانی میشود، در این مطالعه نیز تحلیل و مدلسازی نهایی با استفاده از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره WLC، OWA، VIKOR، و MABAC انجام شد. با توجه به نتایج مطالعه، بهترتیب عوامل شیب با وزن ۱۶/۰، لیتولوژی با وزن ۱۵/۰، و کاربری اراضی با وزن ۱۳/۰ در وقوع زمینلغزش حوضه بیشترین نقش را دارند. همچنین، طبق نتایج حاصله، بهترتیب، با توجه به الگوریتمهای WLC، OWA، VIKOR، و MABAC، ۵۵/۲۳، ۶۶/۰۷، ۱۵/۴۱، و ۵۶/۳۱ درصد از مساحت حوضه، در طبقه بسیار پرخطر و ۰۱/۳۳، ۹۵/۳۶، ۷۳/۲۱، و ۳۶/۳۰ درصد در طبقه پرخطر قرار دارند. با توجه به نتایج صحتسنجی، مساحت زیر منحنی ROC، برای روشهای WLC، OWA، VIKOR، و MABAC بهترتیب ۷۲/۰، ۷۳/۰، ۸۵/۰، و ۷۶/۰ محاسبه شد. بنابراین، دقت روشهای OWA، WLC، و MABAC خیلی خوب و دقت روش VIKOR عالی است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر، با معرفی مناطق دارای احتمال وقوع بالای زمینلغزش، میتواند راهگشایی برای اعمال مدیریت بهتر و علمیتر مدیران و برنامهریزان ذیصلاح در این زمینه شود.

کلیدواژه ها

حرکت دامنهای, مخاطرات, AUC, .GIS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.