تحلیلی بر توزیع فضایی سرانه مذهبی در محله های شهری (مورد مطالعه: شهر قم)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای، دوره: 7، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_URDP-7-20_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 407
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن صادقی امینی

دانشجوی دکتری رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

غلامرضا لطیفی

دانشیار برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

جعفر هزارجریبی

استاد رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

ابوتراب طالبی

دانشیار مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

از مهم ترین اهداف طرح های تفصیلی، تامین سرانه های استاندارد خدمات شهری در راستای رفع نیازهای شهروندان است. تحقق پذیری این طرح ها، موکول به انطباق با زمینه است که در یک جامعه اسلامی، الزامات خاص خود را طلب می کند. در آموزه های اسلام، پاسخ به نیازهای مادی و فرا مادی انسان مدنظر قرارگرفته و شهر به عنوان بستر حیات طیبه، باید این مهم را تسهیل کند. بنابراین فراهم نمودن سرانه کالبدهای متناظر با نیازهای فرا مادی (مانند کاربری مذهبی)، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش در شرایطی که خلا پژوهش های مختلف کیفی و کمی در خصوص سرانه مذهبی شهرها کاملا محسوس است، ضمن ارائه الگویی برای آسیب شناسی توزیع فضایی سرانه مذهبی شهرها، به ارزیابی طرح تفصیلی شهر مقدس قم از این منظر پرداخته است. تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که گردآوری داده های آن با روش اسنادی و مشاهده میدانی انجام پذیرفته و در نهایت، داده های اطلاعات مکانی (GIS) حاصل از برداشت میدانی پژوهشگر در انطباق با طرح تفصیلی مصوب و اسناد فرادست، تحلیل محتوا شد. نتایج تحقیق، کمبود سرانه مذهبی در مقیاس محله های شهر قم را با روش های مختلف تحلیلی، اثبات می کند. از یک سو طرح تفصیلی، مساحتی حدود ۷% کاربری های مذهبی محلات را در تعریض معابر قرار داده و از سوی دیگر، عدم توزیع استاندارد و نرمال فضاهای مذهبی موجود و پیشنهادی طرح تفصیلی، منجر به انحراف بین حداقل %۳۴ تا ۶۸% نسبت به اهداف طرح جامع شهر و مقررات موضوعه شده است.

کلیدواژه ها

سرانه مذهبی, طرح های توسعه شهری, مسجد, محله, کاربری های خدمات عمومی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.