اثر تغییر اقلیم بر روند تغییرات تبخیر-تعرق در طی دوره رشد گیاهان مزارع آبی و دیم با استفاده از مدل های AOGCM

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 30، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_WRA-30-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 354
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی یعقوب زاده

دانشگاه بیرجند-گروه علوم و مهندسی آب-عضو هیات علمی

محسن احمدی

دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز مدیر مطالعات آبیاری و زهکشی شرکت مهندسی مشاور آب و انرژی اروند

سعید برومند نسب

استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز.

سید ابوالقاسم حقایقی مقدم

استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

چکیده

تغییر اقلیم پدیده­ای تاثیرگذار بر بسیاری از فرایندهای طبیعی از جمله چرخه ی هیدرولوژی است. تبخیر-تعرق نیز به عنوان یکی از بخش های چرخه ی هیدرولوژی، دستخوش این تغییرات خواهد بود. به دلیل اهمیت تبخیر-تعرق در مدیریت منابع آب و برنامه ریزی کشاورزی، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر این فرآیند در دشت نیشابور انجام شد. بدین منظور با استفاده از مدل SWAP و اطلاعات هواشناسی و زراعی، تبخیر-تعرق برای پنج مزرعه در دشت نیشابور محاسبه شد. به منظور ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر تبخیر-تعرق واقعی گیاهان در مزارع تحت آبیاری، از مدل های اقلیمی HADCM۳، ECHAM۵OMو CGCM۳T۴۷ تحت سناریوهای انتشار حدی (A۲ و B۱) و توازنی (A۱B) و در مزارع دیم از مدل HADCM۳ و سناریوهای انتشار حدی (A۲ و B۱) در دو دوره ی ۲۰۳۹-۲۰۲۰ و ۲۰۹۹-۲۰۸۰ استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که تبخیر-تعرق مرجع روزانه در دوره ۲۰۹۹-۲۰۸۰ تحت سناریوی A۲ بیشترین تفاوت را نسبت به تبخیر و تعرق دوره پایه (۲۰۱۱-۱۹۹۲) خواهد داشت. همچنین در هر سه سناریوی انتشار، مقادیر تبخیر-تعرق روزانه در دوره ۲۰۹۹-۲۰۸۰ نسبت به دوره ۲۰۳۹-۲۰۲۰ افزایش بیشتری خواهد یافت. در بین محصولات مورد تحقیق، گندم با حدود ۱۲درصد تغییر نسبت به ذرت با ۳ درصد تغییر، بیشترین تغییر تبخیر-تعرق را در دوره­های آتی نسبت به دوره پایه در طی رشد نشان خواهد داد. ولی، میانگین کل تبخیر و تعرق دوره رشد ذرت (حدود ۱۲ میلی متر بر روز) نسبت به محصولات دیگر بیشتر خواهد شد.

کلیدواژه ها

مدل SWAP, سناریو انتشار, گندم, ذرت, دشت نیشابور

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.