اثر تغییرات مرفولوژی رودخانه بر پهنه سیلاب (مطالعه موردی: بخشی از رودخانه هراز)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دومین کنفرانس ملی تغییرات محیطی با استفاده از فناوری سنجش از دور و GIS
  • کد COI اختصاصی: ENVIRS02_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 340
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نورانگیز غلامی

دانشجو کارشناسی ارشد رشته علوم و مهندسی آبخیزداری حفاظت آب و خاک، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

کریم سلیمانی

استاد گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

عطااله کاویان

استاد گروهآبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

وحید غلامی

دانشیار گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، ایران

چکیده

عوامل غیرطبیعی ناشی از دخالتهای بشر در مسیر و حاشیه رودخانه ها که منجر به تغییرات مرفولوژی رودخانه میشود، در وقوع و تشدید سیل نقش به سزایی را دارا میباشند. با توجه به اهمیت این موضوع، در پژوهش حاضر به بررسی تغییرات مرفولوژی رودخانه بر پهنه سیلاب در بازهای از رودخانه هراز، سه راهی بلده محل الحاق نوررود تا ابتدای منطقه جنگلی کلرد به طول۴۰ کیلومتر پرداخته شده است. در این راستا، برای شبیه سازی شکل هندسی بستر بازه مطالعاتی رودخانه هراز با الحاقیه HEC-GeoRAS در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی ابتدا نقاط ارتفاعی نقشه های توپوگرافی با مقیاس ۱:۲۰۰۰ بازه مطالعاتی وارد محیط GIS گردید و مدل رقومی سه بعدی زمین ساخته شد و شکل هندسی بستر و اراضی اطراف شبیه سازی شد. سپس با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS شبیه سازی رفتار هیدرولیکی سیلاب رودخانه هراز در دوره بازگشت ۲۵ ساله با توجه به شرایط موجود و طبیعی رودخانه پذیرفت. در نهایت برای تعیین محدوده آبگرفتگی پس از انجام محاسبات هیدرولیک جریان، به ازای دوره بازگشت ۲۵ ساله در شرایط موجود ارتفاع آب به محیط GIS منتقل شد و در این محیط با داشتن سطح آب پهنه سیلاب تعیین شد. یافته های حاصل نشان داد که کاهش سطح مقطع جریان، عرض سطح آزاد و همچنین افزایش سرعت کانال، عدد فرود، بهخصوص افزایش بارز شیب خط انرژی باعث تغییر مرفولوژی و افزایش پهنه سیلاب رودخانه هراز شده است.

کلیدواژه ها

شکل هندسی، مدل هیدرولیکی، Gis، خطر سیل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.