نقد دیدگاه ریچارد بل درباره تاریخ گذاری قرآن

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: نشریه قرآن پژوهی خاورشناسان، دوره: 15، شماره: 28
  • کد COI اختصاصی: JR_QKH-15-28_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 317
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمد سلطانی

دانش آموخته دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه باقرالعلوم

زینب احمدیان

گروه آموزشی الهیات، دانشکده الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

یکی از موضوعاتی که در حیطه علوم قرآنی، توجه مستشرقان و قرآن­پژوهان غیرمسلمان را بسیار به خود معطوف کرده، تاریخ­گذاری آیات و سوره های نازل شده است؛ به گونه ای که این مبحث چالشی و بحث­برانگیز، در آثار خاورشناسان انعکاس ویژه ای داشته است. «ریچارد بل» جزو صاحب­نظران این عرصه شناخته می شود. مباحث مرتبط با تاریخ­گذاری آیات و سوره ها را در فصل هفتم از کتاب وی، «درآمدی بر تاریخ قرآن» می­توان یافت. با بررسی محتوای فصل مزبور، این نتیجه به دست می­آید که وی در بررسی و نقد آرای اندیشمندان مسلمان و نیز طرح نظرات خود دچار اشتباهات و لغزش­هایی شده است که عمدتا از عدم اشراف او به فرهنگ، زبان و اعتقادات دین اسلام ناشی می­شود. هم­چنین این نکته مشخص می­شود که نوع نگاه او به قرآن صرفا تاریخی است و از جنبه­های وحیانی و مافوق بشری آن چشم­پوشی کرده است. به همین علت برخی دیدگاه­های او همچون گسستگی آیات یا عدول از ملاک هجرت در تعیین آیات مکی و مدنی یا پذیرش تاثیرپذیری قرآن از گذشت زمان و وقوع نسخ (به معنای لغوی آن) مردود و غیرقابل پذیرش است. در این نوشتار بر آنیم تا با روش توصیفی ­تحلیلی، نظرات مطرح شده در فصل هفتم از کتاب مذکور را بررسی کرده و سپس اشکالات آن را بیان کنیم. 

کلیدواژه ها

کرونولوژی, تاریخ گذاری قرآن, مستشرقان, ریچارد بل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.