رویکرد تحت اللفظی یا داروینی در معرفت شناسی تکاملی از نگاه مایکل روس
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای فلسفی کلامی، دوره: 24، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_PFK-24-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 322
نویسندگان
دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
دانشیار، گروه فلسفه و کلام، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
دو رویکرد اصلی در معرفت شناسی تکاملی وجود دارد: رویکرد تمثیلی یا اسپنسری، و رویکرد تحت اللفظی یا داروینی. در رویکرد دوم، که پژوهش حاضر به بررسی آن از نگاه مایکل روس خواهد پرداخت، مدعا آن است که نه تنها رشد و تکامل بدن حیوانات و انسان ها محصول و نتیجه انتخاب طبیعی است، بلکه رشد ساختارهای ذهنی آنها نیز محصول انتخاب طبیعی است. حامیان این رویکرد خود به دو دسته تقسیم شده اند: نخست، معرفت شناسانی چون لورنز، ریدل و ووکتیتس، که معرفت شناسی تکاملی را مکمل فلسفه انتقادی کانت می دانند؛ دوم، معرفت شناسانی چون کلارک که معرفت شناسی تکاملی را به شکاکیت هیومی مرتبط می کنند. روس نیز همچون کلارک معرفت شناسی تکاملی را مکمل فلسفه هیوم می داند و بر این باور است که ذهن انسان مانند لوحی سفید نیست، بلکه به واسطه استعدادها و ظرفیت های فطری یا قواعد اپی ژنتیک ثانوی مجهز شده است. بنابراین، روس نیز نظیر کواین تمایزی میان گزاره های تحلیلی و ترکیبی نمی گذارد، بلکه همه آنها را از سنخ گزاره های ترکیبی و پسینی می داند، با این تفاوت که کواین برای تایید مدعای خود به دلایل فلسفی تمسک جسته است، اما روس به دلایل زیست شناختی استناد می کند. دیدگاه روس با نقدهای گوناگونی مواجه شده و روس به آنها پاسخ داده است. در این مقاله، ابتدا گزارشی از دیدگاه های مذکور ارائه و مبانی و مولفه های نظریات فوق استخراج می شود، و سپس مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. در نهایت این نتیجه حاصل می شود که هرچند معرفت شناسی روس نسبت به معرفت شناسی کواین از وجوه برتری برخوردار است، اما خود اشکالاتی از جمله دوری و خودشکن بودن دارد.کلیدواژه ها
معرفت شناسی تکاملی, رویکرد تحت اللفظی یا داروینی, قواعد اپی ژنتیک, استعدادها یا ظرفیت های فطری, مایکل روساطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.