نقش ترکیه در تعیین مرزهای خاوری ایران

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، دوره: 13، شماره: 24
  • کد COI اختصاصی: JR_JHR-13-24_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 338
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی لکزی

دانشجوی دکتری مسائل ایران، دانشگاه آزاد تهران مرکز، تهران، ایران

اسدالله اطهری مریان

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان، تاکستان، ایران

چکیده

حکومتهای هرات و کابل و قندهار در سال ۱۲۴۲ (۱۸۶۳) به کمک بریتانیا در یکدیگر ادغام و کشور افغانستان را به وجود آوردند. در این زمان اختلافات مرزی ایران و افغانستان در چند ناحیه وجود داشت. این امر به عدم مرزبندی دقیق و مشخص برمی گردد. با شدت گرفتن منازعه مرزی ایران و افغانستان، دو دولت براساس ماده ۱۰معاهده ۱۹۲۱ ایران و افغانستان که بر واگذاری داوری مرزی به دولتی جز بریتانیا تاکید داشت تصمیم به ارجاع داوری غیر بریتانیایی گرفتند. دولت ترکیه آن را پذیرفت و ژنرال فخرالدین آلتای را به رهبری گروه داوری منصوب کرد. مجلس ایران در ۱۶ اکتبر ۱۹۳۵ لایحه مرزی مبتنی بر رای داوری آلتای را تصویب کرد. هدف این مقاله آن است که نخست به چگونگی فعالیت ترکیه در تعیین مرزهای شرقی ایران بپردازد، دوم این که فرآیند اختلافات ارضی ایران و افغانستان در این منطقه و سرانجام آن را بیان دارد. این پژوهش، براساس روش توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که: داوری آلتای، در رابطه با تعیین مرزهای ایران و افغانستان چگونه بوده و چه پیامدهایی داشته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد رای یک جانبه آلتای به نفع افغانستان نه بر مبنای ملاحظات شخصی بلکه بازتابی از سیاست های کلان ترکیه برای تضعیف قدرت منطقه ای ایران و نزدیکی به افغانستان است.

کلیدواژه ها

ایران, افغانستان, ترکیه, داوری آلتای, منازعه مرزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.