جستجوی انگاره خانه در آثار «سهراب سپهری» بر مبنای پدیدارشناسی تخیل «گاستون باشلار»
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، دوره: 12، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JBASH-12-2_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 293
نویسندگان
دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور
چکیده
«خانه» یکی از مولفه های اصلی در تخیل ادبی است که انگاره های متفاوتی را صورت بندی می کند. در انگارهی خانه، مفاهیمی چون هویتیابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکانکاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روانشناختی (از دیدگاه شولتز)، انگاره ی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبهی روانشناختی یونگ و مانند آن، دیده می شود. خانه ی زادگاه مهم ترین انگاره ای است که در اشعار و آثار ادبی منثور میتوان یافت. انگاره ی خانه که سرشار از رمانس، با تمام ویژگی های آن است، بیشک نزد هر شاعری دارای ویژگی هایی خاص، مطابق با رویکرد آن شاعر به جهان و هستی است و سبکشناسی این انگاره می تواند رویکردی مناسب برای شناخت جهان درونی و ذهنی شاعر باشد. مقالهی حاضر به سبکشناسی انگاره ی خانه در هشت کتاب سهراب سپهری می پردازد و با بخشبندی آن به سه دورهی متفاوت و متمایز، رویکرد سپهری را به مفهوم خانه، از ابتدا تا انتهای دورهی شاعری در مجموعه ی هشت کتاب و همچنین کتاب ناتمام اطاق آبی بررسی میکند. از بررسی این سه دوره می توان دریافت که چگونه مفهوم خانه، در سه ایماژ متفاوت، در تخیل ناخودآگاه سپهری شکل گرفته است و چگونه یک ایماژ مشخص – در اینجا خانه – در محور جانشینی تخیل، به تصویری دیگر، دگردیسی می یابد. «خانه» یکی از مولفه های اصلی در تخیل ادبی است که انگاره های متفاوتی را صورت بندی می کند. در انگارهی خانه، مفاهیمی چون هویتیابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکانکاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روانشناختی (از دیدگاه شولتز)، انگاره ی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبهی روانشناختی یونگ و مانند آن، دیده می شود. خانه ی زادگاه مهم ترین انگاره ای است که در اشعار و آثار ادبی منثور میتوان یافت. انگاره ی خانه که سرشار از رمانس، با تمام ویژگی های آن است، بیشک نزد هر شاعری دارای ویژگی هایی خاص، مطابق با رویکرد آن شاعر به جهان و هستی است و سبکشناسی این انگاره می تواند رویکردی مناسب برای شناخت جهان درونی و ذهنی شاعر باشد. مقالهی حاضر به سبکشناسی انگاره ی خانه در هشت کتاب سهراب سپهری می پردازد و با بخشبندی آن به سه دورهی متفاوت و متمایز، رویکرد سپهری را به مفهوم خانه، از ابتدا تا انتهای دورهی شاعری در مجموعه ی هشت کتاب و همچنین کتاب ناتمام اطاق آبی بررسی میکند. از بررسی این سه دوره می توان دریافت که چگونه مفهوم خانه، در سه ایماژ متفاوت، در تخیل ناخودآگاه سپهری شکل گرفته است و چگونه یک ایماژ مشخص – در اینجا خانه – در محور جانشینی تخیل، به تصویری دیگر، دگردیسی می یابد. واژههای کلیدی: انگاره ی خانه، سهراب سپهری، گاستون باشلار، هویت.کلیدواژه ها
انگاره ی خانه, سهراب سپهری, گاستون باشلار, هویتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.