بررسی جامعه شناختی تمایل به برون کوچی نخبگان علمی

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه راهبرد فرهنگ، دوره: 7، شماره: 25
  • کد COI اختصاصی: JR_JSFC-7-25_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 155
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حیدر جانعلیزاده چوب بستی

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه مازندران

اکبر علیوردی نیا

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه مازندران

شیوا پورقاضی

کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

چکیده

دو هدف در این مطالعه دنبال شده است: ۱. بررسی وضعیت تمایل به برون کوچی اعضای بنیاد ملی نخبگان استان مازندران و ۲. علل و زمینه های اجتماعی موثر بر گرایش به برون کوچی نخبگان علمی. نظریه «جاذبه و دافعه لی» چارچوب نظری این تحقیق بود. مبتنی بر این چارچوب و استفاده از تحقیقات تجربی موجود و نیز مشاوره با متخصصان، پرسشنامه این مطالعه ساخته شد (اعتبار سازه ای و صوری). پایایی مقیاس ها با استفاده از آلفای کرونباخ تایید شده است. پس از سه مرحله پیگیری، ۴۰ نخبه علمی به درخواست ایمیلی واکنش نشان دادند. نتایج حاصل از ۳۲ پرسشنامه پرشده، مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان دادند بیش از نیمی از نخبگان مشارکت کننده در این مطالعه (حدود ۵۴ درصد) تمایل به ماندن در ایران داشته اند و بیش از یک چهارم این شرکت کنندگان (۲۵/۴۵ درصد) مایل به مهاجرت بودند. تمایل به برون کوچی نخبگان علمی به شرایط و عملکرد عاملان اجتماعی در داخل و خارج کشور مربوط می شود. از نظر جمعیت مورد بررسی برایند پایین بودن جاذبه مبدا و بالا بودن دافعه مبدا و جاذبه مقصد سبب تمایل به برون کوچی نخبگان است. در میان عوامل کششی، فرصت های اشتغال، بااهمیت ترین جاذبه ای است که پاسخگویان را متمایل به مهاجرت می کند و دو عامل نامساعدبودن زمینه برای ادامه تحصیل و پ‍ژوهش و عدم قدردانی کافی از نخبگان علمی مهم ترین دافعه هایی هستندکه سبب تمایل به مهاجرت این نخبگان می شوند.  

کلیدواژه ها

تبیین جامعه شناختی, نخبگان علمی, فرار مغزها, تمایل به برون کوچی, عوامل اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.