ارزیابی و پهنه بندی سیل خیزی در مقیاس زمانی و مکانی مطالعه موردی: حوضه آبخیز گرگان رود استان گلستان
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 11، شماره: 42
- کد COI اختصاصی: JR_GPS-11-422_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 257
نویسندگان
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
استفاده دقیق از زمین و آب گامی موثر در کنترل فرسایش، تخریب خاک و توسعه کشاورزی است. سیل یکی از پدیدههای طبیعی است که از گذشته دور زندگی انسانها را تحت تاثیر قرار داده است. ایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم متفاوت و تغییر کاربری در بیشتر حوضههای آبخیز سیلهای متعددی را تجربه کرده است. امکانسنجی و ارزیابی مناطق حساس به وقوع سیل، گام اساسی در کنترل و مدیریت سیل و بهرهوری از آن است. حوضه آبخیز گرگانرود در استان گلستان در سالهای اخیر شاهد چندین سیل بود و به دلیل عدم مدیریت صحیح این پدیده، خسارات جانی و مالی زیادی به ساکنان این منطقه وارد شده است. در این پژوهش بعد از شناسایی عوامل تاثیرگذار بر وقوع سیل در منطقه، (شیب، ارتفاع، نفوذپذیری، گروههای هیدرلوژیک خاک، پتانسیل تولید رواناب، شماره منحنی، فاصله از جریان، کاربری اراضی و پوشش گیاهی) وزندهی و مقایسه دودویی بر اساس نظر کارشناسان و با استفاده از مدل تحلیل شبکه صورت گرفته است. در نهایت پتانسیل وقوع سیل بررسی شده و حوضه آبخیز به ۵ کلاس خطرپذیری وقوع سیل تقسیمبندی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که کلاس ۱ و ۲ (خطرپذیری بسیار زیاد و زیاد) در شرق، شمال شرق و جنوب شرق منطقه قرار دارد که ۲۰% مساحت منطقه را در برمیگیرد. نتایج این پژوهش برای شناسایی مناطق با احتمال بالای وقوع سیل در حوضه آبخیز گرگانرود آماده شده و نقشههای تهیه شده جهت استفاده در سازمانهای اجرایی (منابعطبیعی، جهاد کشاورزی، مدیریت بحران و ...) به منظور برنامهریزی و انجام عملیات برای کنترل سیلاب کاربردی خواهد بود.کلیدواژه ها
امکان سنجی, سیل, مدل تحلیل شبکه, حوضه آبخیز گرگان رود, استان گلستاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.