ارزیابی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و تعلق مکانی با رویکرد فضایی مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان رودبار

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 11، شماره: 42
  • کد COI اختصاصی: JR_GPS-11-422_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 323
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیده فاطمه امامی

کارشناس پژوهشی گروه مطالعات ناحیه ای، پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی گیلان، رشت، ایران

سمیرا محمودی

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، رشت، گیلان، ایران

مجید یاسوری

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، رشت، گیلان، ایران

علیرضا دربان آستانه

دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مفهوم حس تعلق مکانی در میزان و نوع روابط بین افراد جامعه تاثیر می­گذارد و این رابطه در گروه­های اجتماعی که به مکان خاصی اختصاص دارند، باعث افزایش سرمایه­های اجتماعی و اعتماد آنان می­گردد. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل فضایی رابطه بین سرمایه اجتماعی و تعلق مکانی در مناطق روستایی شهرستان رودبار است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، روستاهای استان گیلان واقع در شهرستان رودبار با تعداد ۱۸ روستا و مجموع ۲۹۵۵ نفر جمعیت می­باشد. ابزار گردآوری داده­ها پرسش­نامه است. تعداد نمونه­ها با استفاده از جدول مورگان، ۴۵۰ نفر تعیین شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که توزیع فضایی تعلق مکانی به صورت شمالی- جنوبی است و روستاهای مناطق مرکز به سمت جنوب غرب کم­ترین حس تعلق و روستاهای شمال دارای بهترین وضعیت می­باشند. در زمینه توزیع فضایی سرمایه اجتماعی نیز بهترین وضعیت را روستاهای واقع در بخش مرکزی و کم­ترین توزیع فضایی را عمدتا جنوب غرب شهرستان و بخشهایی از جنوب شرقی را دربر می­گیرد. یافته­ها نشان داد، براساس ضریب تعیین R۲، ۱/۷۸ درصد از واریانس سرمایه اجتماعی در خانوارهای روستایی مورد مطالعه، توسط ۳ شاخص عملکردی، ادراکی و محیطی تعلق مکانی قابل تببین است. ضریب بتا (Beta) نیز حاکی از آن است که، شاخص ادراکی تعلق مکانی با بتای ۵۵۰/۰ بیشترین میزان تاثیر را بر سرمایه اجتماعی روستاهای مورد مطالعه داشته است. با این وصف می­توان گفت، تعلق به مکان در بین خانوارهای روستایی عامل مهمی در شکل­گیری پایه­های ارتباطی استفاده­کنندگان و محیط­زیست می­باشد که منجر به ایجاد محیط­های با کیفیت در مناطق روستایی خواهد گردید. این حس می­تواند زمینه مساعدی برای ایجاد دموکراسی مشارکتی فراهم سازد و اجرای برنامه­های مختلف اقتصادی و اجتماعی را در اجتماع محلی با توفیق چشمگیری همراه کند و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

کلیدواژه ها

سرمایه اجتماعی, تعلق مکانی, جوامع روستایی, دلبستگی, شهرستان رودبار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.