بررسی عوامل موثر برآسیب پذیری ناشی از زلزله در مناطق شهری دارای سکونت گاه های غیررسمی با استفاده از GIS (مطالعه موردی مناطق ۱ و ۵ شهر تبریز)
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: فصلنامه مخاطرات محیط طبیعی، دوره: 4، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_JNEH-4-6_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 270
نویسندگان
عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان
دانشجوی کارشناسی ارشد
دانشجوی کارشناسی ارشد
چکیده
آسیب پذیری ناشی از زلزله یکی از مهم ترین چالش های پیش روی شهرهای بزرگ در ایران است. وقتی شهرها علاوه بر فرسودگی، مناطق حاشیه نشین و اسکان غیررسمی دارند، حساسیت این موضوع دو چندان میگردد. در این میان، شهر تبریز یکی از شهرهای پرجمعیت ایران میباشد که به لحاظ خطر زلزله در وضعیت آسیبپذیری بالا میباشد.این شهر مانند سایر شهرهای بزرگ ایران دارای سکونت گاه های غیررسمی میباشد که در کنار گسل فعال استقرار یافتهاند؛ این مناطق به لحاظ ساختوساز و برنامهریزی شهری (برنامهریزی کاربری اراضی) در وضعیت نامناسبی قرار دارند و در صورت وقوع زلزله میتواند فاجعه انسانی با توجه به تراکم بالای جمعیتی و سایر پارامترهای موثر در افزایش آسیبپذیری ناشی از زلزله در این محدوده اتفاق بیفتد. این مقاله به بررسی مناطق یک و پنج شهر تبریز که در بین مناطق دارای سکونت گاه های غیررسمی شهر تبریز میباشند، از لحاظ آسیبپذیری ناشی از زلزله با در نظر گرفتن ماهیت زلزله و بررسی آن در ارتباط با چهار عامل تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، کیفیت ابنیه و نوع مصالح میپردازد و جهت ارزیابی رابطه بین میزان آسیبپذیری زلزله و عوامل موثر بر آسیبپذیری، از سیستم اطلاعات جغرافیایی GISو مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP)و برای برآورد تراکم از برآورد تراکم کرنل (KDE) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که مناطق یک و پنج شهر تبریز با توجه به تمرکز بالای جمعیت، کیفیت ابنیه پایین، عمر ساختمان ها و استفاده از مصالح غیرمقاوم در برابر زلزله از یک طرف و نزدیکی به گسل و بافت حاشیهنشین از طرف دیگر، در صورت وقوع زلزله میتواند خسارات جبرانناپذیری را متحمل گردد.کلیدواژه ها
آسیب پذیری, سکونت گاه های غیررسمی, زلزله, شهر تبریز, سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS, فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.