بررسی تکتونیک فعال حوضه ی اسکو چای با استفاده از شاخص های ژئومورفیک و شواهد ژئومورفولوژیکی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه مخاطرات محیط طبیعی، دوره: 5، شماره: 9
  • کد COI اختصاصی: JR_JNEH-5-9_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 116
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسرین سمندر

دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی(مخاطرات ژئومورفیک)، دانشگاه تبریز

شهرام روستایی

استاد گروه ژئومورفولوژی دانشگاه تیریز

چکیده

در این مطالعه با استفاده از مدل ارتفاع رقومی(DEM) و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) به ارزیابی نوزمین ساخت با بکارگیری شاخص های ژئومورفیک حوضه ی اسکوچای پرداخته ایم. با استفاده از مدل ارتفاعی رقومی در محیط نرم افزار Arcgis ۹.۳ نقشه های شیب، توپوگرافی، زیر حوضه ها و شبکه زهکشی با درجه های مختلف به روش استرالر تهیه شد. بعد از تعیین مسیر کانال های جریانی و تعداد آنها در هر مسیر، پارامترهای شاخص ناهنجاری برای ۳رودخانه اصلی حوضه ی اسکوچای مورد استفاده قرار گرفت. شاخص شیب طولی رودخانه(SL) ابزاری برای مطالعه ی تکتونیک ژئومورفولوژی می باشد که با توجه به مقادیر بدست آمده نیمرخ طولی منطقه ی مورد مطالعه دارای تغییرات زیادی نمی باشد.، مقادیر بدست آمده برای هر زهکش با استفاده از شاخص عدم تقارن آبراههAF ، بیشتر از ۳۰ می باشد که نشان دهندهی فعال بودن منطقه و کج شدگی آن است. در منطقه ی مورد مطالعه مقادیر بدست آمده شاخص نسبت عرض کف بستر دره به ارتفاع آن(VF)  نشان دهنده ی دره های تقریبا باز شده هستند که با توجه به نوع لیتولوژی منطقه که عموما سازندهای آتشفشانی و دارای مقاومت متوسط تا کم در برابر فرسایش هستند لذا باید تاثیر فرسایش را هم در شکل گیری دره ها مدنظر داشت، شاخص شکل حوضهBS برای حوضه ی مورد مطالعه مقدار ۳ بدست آمده، با توجه به طبقه بندی ارائه شده توسط همدونی در کلاس ۲ ودارای تغییرات کم و تقریبا کشیده می باشد. داده های حاصل از تحلیل های توپوگرافی، بررسی سامانه های رودخانه ای منطقه و شواهد زمین-ریخت شناسی حاصل از مشاهدات میدانی و با بررسی پارامترها بر روی سه رودخانه اصلی حوضه ی اسکوچای و ارزیابی آنها با استفاده از شاخص IAT مشخص شد که وضعیت زمین ساخت زیرحوضه ها، در مورفولوژی کانال های جریانی و مقدار شاخص های مورد بررسی در این پژوهش نقش موثری دارند در نهایت بر طبق بررسی های انجام شده مشخص شد که محدوده مورد مطالعه از مناطق فعال تکتونیکی می باشد.

کلیدواژه ها

نوزمین ساخت, شاخص های ژئومورفیکی, رودخانه اسکوچای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.