تحلیل تحولات فضایی بخش مرکزی شهر تهران بر اساس نظریه پیچیدگی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 11، شماره: 41
- کد COI اختصاصی: JR_GPS-11-41_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 325
نویسندگان
دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
استادگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران
استادگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران
دکتری جغرافیای و برنامه ریزی شهری از دانشگاه تهران
چکیده
شهر همیشه پویا و در حال دگرگونی است.این پویایی در بخش مرکزی شهر به علت تنوع عناصر، بازیگران و فرایندهای گوناگون فضاساز شدت و حدت بیشتری دارد، به گونهای که برنامهریزی این محدوده ارزشمند شهری را با پیشامدها، عدم قطعیت و پیچیدگی همراه ساخته است.از اینرو هدف این پژوهش تحلیل فرایندها، عوامل، ساز و کارها و بازیگران موثر بر پیچیدگیهای تحولات فضایی بخش مرکزی شهر تهران و معرفی نظریه پیچیدگی به عنوان نظریه مبنا در مطالعات و برنامهریزی پویش فضایی بخش مرکزی شهرهاست. روش تحقیق مبتنی بر روش تحلیل محتوای کیفی جهتدار است و گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و مصاحبه صورت گرفته است. نمونه آماری نیز شامل ۳۰ نفر از مدیران و کارشناسان نخبه شاغل در شهرداری های منطقه ۱۲ و نواحی ۱ و ۲ منطقه ۱۱ (محدوده پژوهش)است که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدهاند. نتایج پژوهش نشان می دهد که چهار پارامتر اصلی یعنی بازیگران فضایی، فرایندها،مدیریت و برنامهریزی و الگوهای کاربریها بر تحولات پیچیده فضایی بخش مرکزی شهر تهران تاثیر می گذارند و سبب بروز ویژگی های پیچیدگی چون تنوع،پیشامدها، ماهیت فراکتال،عدم قطعیت،رشد غیر خطی و... در برنامهریزی این محدوده ارزشمند شهری می شوند.در نتیجه انگاره بخش مرکزی شهرها به عنوان یک سیستم پیچیده متبلور میشود؛ همچنین،علیرغم پیچیدگی سیستمی در بخش مرکزی شهر تهران و سیر صعودی آن در بستر زمان، برنامهریزی این سیستم پیچیده با گزینش طرح های جامع و تفصیلی با تقلیلگرایی همراه بوده است که زوال و پژمردگی بخش مرکزی شهر تهران را به همراه داشته است. بر این اساس، در مطالعه و برنامهریزی تحولات بخش مرکزی شهرها، نیاز نظری جدیدی احساس میشود و آن نظریه پیچیدگی است.کلیدواژه ها
نظریه پیچیدگی, تحولات فضایی, بخش مرکزی شهر, تهراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.