پیش نگری تغییرات بارش در سواحل جنوبی دریای خزر تا پایان قرن ۲۱ با استفاده از سناریوهای مختلف واداشت تابشی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 11، شماره: 40
  • کد COI اختصاصی: JR_GPS-11-40_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 204
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم کثیری

دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، مازندران، ایران

مسعود گودرزی

دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

غلامرضا جانبازقبادی

استادیار اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، مازندران، ایران

صدرالدین متولی

دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، مازندران، ایران

چکیده

بارش اصلی­ترین جزء چرخه هیدرولوژی است و پیش­نگری آن در بسیاری از مطالعات از جمله برنامه ریزی های محیطی و آمایش سرزمین اهمیت بالایی دارد. باتوجه به این نکته، هدف این پژوهش پیش­نگری تغییرات بارش در سواحل جنوبی دریای خزر به عنوان پربارش­ترین منطقه کشور است. بدین منظور از داده­های مدل جهانی HadGEM۲ تحت تاثیر سه سناریوی واداشت تابشی (RCP۲.۶، RCP ۴.۵ و RCP ۸.۵) با کاربست مدل ریزمقیاس گردانی LARS-WG۶ بهره گرفته شد، سپس تغییرات بارش در سه دوره زمانی مختلف (۲۰۵۰-۲۰۲۱، ۲۰۸۰-۲۰۵۱ و ۲۱۰۰-۲۰۸۱) نسبت به دوره پایه (۲۰۱۸-۱۹۸۹) مورد بررسی قرار گرفت. جهت واسنجی و صحت­سنجی مدل LARS-WG نیز از آزمون­های ­آماری T و F و همچنین شاخص های MAE، MSE، RMSE و R۲ استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد مدل ریزمقیاس گردانی حاکی از دقت قابل قبول و بالای این مدل در ایستگاههای  مورد مطالعه است. نتایج پیش­بینی مدل  نیز نشان داد که میزان بارش در دوره (۲۰۵۰-۲۰۲۱) به طور متوسط در سواحل جنوبی دریای خزر به میزان ۲/۰ درصد کاهش پیدا خواهد کرد، اما بارش در دوره­های ۲۰۸۰-۲۰۵۱ و ۲۱۰۰-۲۰۸۱ به ترتیب به میزان ۴/۵ و ۷/۱۰ درصد افزایش خواهد یافت. در مجموع بر اساس نتایج حاصل، بارش در سواحل جنوبی دریای خزر تا پایان قرن ۲۱ نسبت به دوره پایه به طور متوسط ۷/۵ درصد افزایش خواهد یافت. بیشترین افزایش مربوط به ایستگاه گرگان با ۲/۱۲ درصد و کمترین میزان نیز مربوط به ایستگاه بابلسر به ۳/۰ درصد است. کمترین و بیشترین تغییرات بارش نیز بر اساس سناریوهای RCP ۸.۵  و RCP ۲.۶ برآورد شده است.

کلیدواژه ها

بارش, تغییر اقلیم, دریای خزر, LARS-WG۶, RCPs

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.