تاثیر تغییرات اقلیم و کمبود آب بر تصمیم های آبیاری کشاورزان استان خراسان شمالی: محصولات عمده زراعی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه اقتصاد و توسعه کشاورزی، دوره: 35، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JEAD-35-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 161
نویسندگان
دانشجوی دکتری، بخش اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
استاد بخش اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
استاد بخش اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
در این مقاله، اثر کمبود آب و شرایط اقلیمی بر تصمیمات آبیاری کشاورزان در تولید محصولات عمده زراعی گندم، جو، پنبه، چغندرقند و یونجه در استان خراسان شمالی ارزیابی شده است. تصمیمهای آبیاری کشاورزان در قالب یک مدل مدیریت شامل معادلات سهم اراضی آبی، پذیرش تکنولوژی آبیاری و دفعات آبیاری مزرعه تعریف شده است و اثر شاخصهای کمبود آب و عوامل اقلیمی، روش تامین آب مزرعه، ویژگیهای اراضی و جمعیتی کشاورز مورد بررسی قرار گرفتند. برای این منظور از طریق تکمیل پرسشنامه توسط ۳۸۰ کشاورز اطلاعات مورد نیاز جمعآوری و سپس با استفاده از روشهای لاجیت کسری، لاجیت دوگانه و OLS معادلات مدل مدیریت برآورد شدهاند. نتایج نشان داد که کمبود اقتصادی و فیزیکی منابع آب، شرایط اقلیمی دما و بارندگی و رخدادهای شدید سرمازدگی و گرمازدگی محصول و خشکسالی، تاثیر قابل توجهی بر تصمیمهای آبیاری کشاورزان دارند. کشاورزان از طریق تصمیم به آبیاری مزرعه و اتخاذ تکنولوژیهای جدید سعی میکنند خسارت ناشی از تغییر اقلیم و کمبود آب را کاهش دهند. همچنین نوع منبع آبیاری سطحی و زیرزمینی، روش آبیاری، کیفیت و مقیاس مزرعه بر تصمیمات کشاورز تاثیر معنادار دارد. در مناطقی که آب سطحی در دسترس نیست، سطح اراضی آبی کاهش مییابد و به دلیل کمبود آب، کشاورزان رغبت بیشتری برای سرمایهگذاری در فناوریهای جدید دارند. مزارعی که از نظر جنس خاک مزرعه، جهت و شیب زمین زراعی و دسترسی به منابع از کیفیت بالاتری برخوردار هستند، کشاورزان تمایل بیشتری برای سرمایهگذاری در روشهای نوین آبیاری دارند و دفعات آبیاری را در مزارع افزایش میدهند. لذا، اعمال سیاستهایی جهت بهبود کیفیت و یکپارچهسازی اراضی، میزان گسترش تکنولوژی را افزایش و حجم آب مصرفی در مزرعه را کاهش میدهد. همچنین، ویژگیهای جمعیتی کشاورز از قبیل تجربه، مالکیت، تحصیلات بر تصمیماتی که کشاورز برای آبیاری مزرعه میگیرد تاثیرگذار هستند. ایجاد بستر تحصیل و آموزش کشاورزان، میزان آگاهی کشاورزان را نسبت به روشهای نوین کشاورزی و اهمیت منابع آب افزایش میدهد. نتایج این تحقیق اطلاعات ارزشمندی در مورد چگونگی واکنش کشاورزان در سیستمهای تولید و انطباق با تغییرات اقلیمی و اتخاذ سیاستهای اثربخش فراهم میکند.کلیدواژه ها
تصمیم های آبیاری, تغییر اقلیم, کمبود آب, لاجیت کسریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.