تجلی تمایلات سیاسی سلاطین مملوکی در نقوش پارچه
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 18، شماره: 43
- کد COI اختصاصی: JR_ISLART-18-43_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 313
نویسندگان
عضو هیات علمی گروه هنر. دانشگاه حضرت معصومه (س), قم, ایران
گروه نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
عضو هیات علمی گروه هنر. دانشگاه حضرت معصومه (س), قم, ایران
چکیده
منسوجات یکی از نخستین ملزوماتی زندگی انسان است که بشر از بدو خلقت در صدد پاسخگویی به آن بوده است. مطالعه تاریخچه منسوجات حاکی از این است که این ساخته دست بشر به تدریجی سیر تکوینی را پشت سر گذاشته است و در هر دورهای متناسب عوامل مختلف تغییراتی را در جنس و نقش به خود دیده است. مصر، خاستگاه یکی از کهن ترین تمدنهای بشری است لذا بررسی منسوجات در این جغرافیا میتواند پاسخگویی سوالات متعددی باشد. یکی از حکومتهایی که برای مدتی بر مصر حکومت داشت ممالیک (۱۲۵۰-۱۵۱۷م) بودند. جامعه مصر در عصر مملوکی مملو از منسوجات مختلف بود؛ که هر کدام به نحوی بیانگر میزان ثروت و موقعیت صاحبان آن بود. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر دادههای باستانشناسی و کتابخانهای انجام شدهاست. یافتههای پژوهش حاکی از این است که لباس نزد سلاطین مملوکی چیزی بیش از یک پوشش فاخر بود. این حاکمان هنر و صنعت را ابزاری جهت تبلیغ قدرت و حکومت خویش به کار بردند. توجه به لباس با پارچههای ابریشمی رنگین مزین به نقوش و نشانهای قدرت و رنگهای مخصوص هر حاکم در دربار مملوکی را نمیتوان فاقد اهداف سیاسی دانست. استفاده از لباس و خلعت بهعنوان هدایای سیاسی و همچنین جایگاه این آثار در نصب و خلعهای حاکمان مهر تاییدی بر استراتژی ممالیک در مقبولیتبخشی و هویتیابی خود به عنوان تنها حاکمان اسلامی مورد قبول خلیفه است. متناسب با این نوع نیاز، در این دوره سبک و روشی در طراحی پارچه شکل گرفت، که پاسخگوی نیاز سیاسی و اجتماعی دربار باشد. در این دسته از منسوجات نهتنها عنوان و القاب سلاطین به عنوان یک ابزار هویتساز بهکار رفتهاند بلکه در بسیاری از نمونهها این القاب در کنار نقوشی همچون اژدها، سیمرغ، مدالیون، نیلوفر، که در چین نقوش مرتبط با قدرت هستند دیده میشود. در واقع سبک نقوش منسوجات مملوکی پاسخگوی نیاز سیاسی و هویتی آنها بوده است.اهداف پژوهش: ۱.بررسی وضعیت منسوجات در دوره سلطنت ممالیک بر مصر.۲.بررسی نقش اهداف سیاسی ممالیک مصر در طرحهای پارچه.سوالات پژوهش: ۱.منسوجات در دوره سلطنت ممالیک بر مصر چه وضعیتی داشت؟۲.اهداف و تمایلات سیاسی ممالیک مصر چه بازتابی در نقوش پارچه در این دوره تاریخی داشت؟کلیدواژه ها
منسوجات, ممالیک مصر, نقوش پارچه, مسئله مشروعیت سیاسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.