ماگماتیسم بازالتی پالئوزوییک پسین منطقه طارم- ماسوله (البرز باختری): ویژگی های شیمیایی سنگ کل و دلالت های زمین ساختی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه پترولوژی، دوره: 12، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_IJPU-12-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 252
نویسندگان
گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
منطقه طارم- ماسوله (البرز باختری) دربردارنده رخنمون های فراوانی از سنگ های آتشفشانی پالئوزوییک پسین است. روابط چینه شناسی نشان می دهد واحدهای آذرین به سن کربونیفر- پرمین هستند. برپایه داده های شیمیایی سنگ کل، نمونه ها ترکیب بازیک (wt.% ۷/۵۰- ۳/۴۵ SiO۲=) و سرشت آلکالن (wt.% ۴/۴- ۱/۱ TiO۲=؛ ۳/۲- ۹/۰ Nb/Y=) دارند. افزون براین، این سنگ ها با ویژگی های شیمیایی نزدیک به مذاب های اولیه تا مذاب های تحول یافته شناخته می شوند (wt.% ۵/۲- ۵/۱۴MgO=). داده های عنصرهای اصلی و کمیاب نشان می د هند تنوع شیمیایی سنگ ها بیشتر متاثر از فرایند تبلوربخشی بوده است و فرایندهای خاستگاه گوشته ای و آلایش پوسته ای چندان موثر نبوده اند. الگوسازی تئوریک فرایند تبلور برپایه عنصرهای کمیاب نیز نشان می دهد جدایش بلورین الیوین و کلینوپیروکسن نقش بسیاری در تحول شیمیایی مذاب داشته است. ویژگی های شیمیایی سنگ ها از نظر غنی شدگی HFSE و نسبت بالای LREE/HREE (۵/۱۷- ۸/۴(La/Yb)N=) با ترکیب بازالت جزیره اقیانوسی (OIB) همخوانی دارد. ازاین رو، ماگماتیسم پالئوزوییک پسین در منطقه طارم- ماسوله در جایگاهی درون صفحه ای (حاشیه غیرفعال قاره ای) و متاثر از رژیم زمین ساختی کششی روی داده است. ماگماتیسم این زمان در دیگر بخش های ایران، مانند ایران مرکزی، سنندج- سیرجان و آذربایجان و همچنین، مناطق دیگری از حاشیه شمالی گندوانا (عمان، شمال آفریقا) و چین نیز سرشت ماگماتیسم درون صفحه ای دارد و به فعالیت های پلوم گوشته ای/ نقاط داغ و یا زمین ساخت کششی همزمان با کافت و مراحل آغازین گسترش اقیانوس نئوتتیس نسبت داده شده است.کلیدواژه ها
بازالت آلکالن, درون صفحه ای, پرمین, طارم- ماسوله, البرز باختریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.