تعیین نواحی پایدار آب وهوایی استان کرمان با استفاده از روش های آماری چند متغیره

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 5، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-5-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 240
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کمال امیدوار

عضو هیات علمی دانشگاه یزد

مرضیه شمس الدینی فرد

کارشناس ارشد دانشگاه یزد

چکیده

شناخت ویژگی های پایدار آب وهوایی هر منطقه می تواند در امر برنامه ریزی و آمایش سرزمین نقش مهمی ایفا کند. تعیین دقیق نواحی پایدار آب وهوایی جهت دستیابی به توسعه پایدار هر منطقه ضروری است. یکی از روش های نوین تعیین نواحی پایدار آب وهوایی، روش های آماری چند متغیره مانند تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای با استفاده از GIS است. با توجه به پهناوری استان کرمان، تنوع آب وهوایی زیادی در این استان وجود دارد. در این پژوهش، برای شناسایی دقیق نواحی پایدار آب وهوایی این منطقه، از روش های آماری تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. بدین منظور ۳۶ متغیر آب وهوایی از ۱۲ ایستگاه هواشناسی استان در یک دوره آماری ۳۰ ساله (۱۹۷۹-۲۰۰۸) انتخاب شده است. متناسب با فاصله های ایستگاه ها و تغییرات مکانی متغیرهای انتخابی، شبکه ای به ابعاد ۱۵*۱۵ کیلومتر بر روی استان کرمان گسترانده شد. با استفاده از روش کریجینگ مقادیر ۳۶ متغیر برآورد گردید. به منظور کاهش ابعاد ماتریس داده ها از روش تحلیل عاملی با چرخش واریماکس (عمودی) و از روش تحلیل خوشه ای پایگانی به طریق وارد جهت تعیین نواحی آب وهوایی استفاده شد و نقشه های مربوط با استفاده از GIS ترسیم گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که نواحی پایدار آب وهوای استان کرمان ساخته چهار عامل به ترتیب دما، بارش، رطوبت و باد است که ۷۷/۹۰ درصد واریانس متغیرهای اولیه را تشکیل می دهد. بارزترین ویژگی نواحی پایدار آب وهوایی مناطق جنوبی این استان، گرما، در نواحی کوهستانی بارش، در نواحی جیرفت و کهنوج رطوبت و در نواحی بیابانی باد است. با استفاده از تحلیل خوشه ای که بر روی چهار عامل انجام شد و بر اساس امتیازات عاملی، وجود شش ناحیه پایدار آب وهوایی در این استان مشخص می شود.

کلیدواژه ها

نواحی پایدار آب وهوایی, تحلیل عاملی, تحلیل خوشه ای, استان کرمان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.