تحلیل تحولات فضایی محیط زیست شهری در کلانشهر مشهد با استفاده از الگوی آینده پژوهی گام طبیعی
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 6، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-6-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 165
نویسندگان
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
استادیار مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
چکیده
از آنجا که محور هرگونه تحلیل جغرافیایی تاکید بر فضا و مفاهیم زیستمحیطی آن است؛ لذا تغییر در مناسبات میان انسان و محیطزیست شهری را میتوان محصول نهایی میل انسان به تغییر در محدوده سکونتگاهی خود برای چیرگی بر ماهیت زیستمحیطی و فضایی شهر دانست؛ بر همین اساس، پژوهش حاضر سعی دارد با بهرهگیری از رویکرد آیندهنگاری گام طبیعی در چارچوب شاخصهای محیطزیست شهری، به تحلیل تحولات فضایی در مقیاس زیستمحیطی در کلانشهر مشهد بپردازد. برای دستیابی به این هدف، از مطالعات توصیفی - تحلیلی، اسنادی و پرسشنامه در چارچوب مدل دلفی و تحلیلهای نرمافزاری استفاده گردید. در این راستا، پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با ۵۰ نفر از نخبگان دانشگاهی و مدیران اجرایی شهر مشهد به عنوان جامعه آماری تحقیق، تعداد ۷۸ متغیر در قالب ۱۶ طبقهبندی کلی به عنوان متغیرهای اولیه پژوهش شناسایی شدند. در ادامه، متغیرهای اولیه، در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع در نرمافزارهای آیندهنگار میکمک و سناریو ویزارد تعریف شدند؛ سپس، از جامعه آماری خواسته شد تا برحسب میزان اثر - وابستگی مستقیم، غیرمستقیم و بالقوه، به ارزشیابی متغیرها در بازه ۰ (بیتاثیر) تا ۳ (تاثیر بسیار قوی) بپردازند. نتایج نشان داد که با ۲ بار تکرار چرخش دادهای، شاخص پرشدگی به دست آمده ۷۹/۹۵% میباشد که این امر، مبین ضریب بالای تاثیرگذاری متغیرها بر یکدیگر است. همچنین به اتکاء یافتههای به دست آمده، شاخص مدیریت یکپارچه زیستمحیط شهری (ME۴) با امتیاز ۱۸۸، دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و شاخص تدوین و ارتقاء مقررات بازیافت شهری (RY۴) با مجموع ۵۵۸۵۹۴۴ ارزش سطری محاسبهشده، دارای بیشترین میزان اثرگذاری غیرمستقیم بر دیگر متغیرها بودهاند. در نهایت، با در نظر گرفتن نیروهای پیشران کلیدی شناساییشده، سناریوهای مطلوب، میانه و فاجعه ارائه گردید.کلیدواژه ها
تحلیل فضایی, محیط زیست شهری, مطالعات آینده پژوهی, گام طبیعی, برنامه ریزی سناریواطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.