بررسی خشکسالی آب زیرزمینی با استفاده از شاخص های SWI و GRIدر آبخوان محدوده مطالعاتی مرودشت خرامه استان فارس

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: مهندسی آبیاری و آب ایران، دوره: 6، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_WATER-6-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 425
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم احمدی آخورمه

آبخیزداری- استان فارس

احمد نوحه گر

گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان

مهدی سلیمانی مطلق

دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، کاشان، ایران_ لرستان، خرم آباد

مجید طایی سمیرمی

ژئوهیدرولوژی، دانشکده عمران و مهندسی محیط زیست

چکیده

خشکسالی آب­زیرزمینی زمانی اتفاق می­افتدکه در آن آب­های زیرزمینی به عنوان یک منبع مهم تامین آب، تحت تاثیر خشکسالی طولانی مدت قرار می­گیرند، در این نوع خشکسالی ابتدا تغذیه، سپس سطح ایستابی و نهایتا میزان تخلیه سیستم­های آب­های زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی کاهش یابد. در این شرایط مدیریت جامع منابع آب بر اساس آگاهی از گسترش زمانی و مکانی این نوع خشکسالی امری ضروری است. در این تحقیق به منظور بررسی مکانی و زمانی دقیق خشکسالی آب زیرزمینی در آبخوان محدوده مطالعاتی مرودشت خرامه، از دو شاخص منبع آب زیرزمینی    GRI و سطح آب استاندارد شده  SWI استفاده شد که ورودی هریک از آن ها به ترتیب؛ سطح و عمق آب­زیرزمینی است. بدین منظور از داده­های سطح آب­زیرزمینی ۶۷ چاه پیزومتری منطقه با طول دوره­ی آماری ۱۱ ساله (۱۳۹۰-۱۳۸۰) استفاده شد. نقشه­های خشکسالی نیز با استفاده از روش IDW در محیط Arc GIS تهیه شد. نتایج هر دو شاخص از نظر زمانی شروع خشکسالی آب­زیرزمینی را از سال ۱۳۸۶ نشان دادند که با افزایش مقیاس­های زمانی تداوم، شدت و فراوانی آن نیز افزایش یافت؛ طوری که شدیدترین خشکسالی در مقیاس زمانی ۴۸ ماهه در شاخص GRI در مهر ماه ۱۳۹۰ با مقادیر ۹۴/۱- و در شاخص SWI در شهریور ۱۳۹۰ با مقدار ۰۸/۲ رخ داده است. از نظر مکانی نیز شروع وقوع خشکسالی آب­زیرزمینی از بخش­های شمالی بوده و با گذشت زمان به بخش­های مرکزی و جنوبی تغییر مکان داده است که  هم زمان بر شدت آن نیز افزوده شده است. بر این اساس خشکسالی آب­زیرزمینی در منطقه رخ داده است که در صورت ادامه این روند، منطقه با بحران جدی کاهش سطح آب زیرزمینی و عواقب ناشی از آن مواجه خواهد شد در این شرایط اعمال مدیریت صحیح منابع آب­های زیرزمینی امری ضروری است. 

کلیدواژه ها

آبخوان مرودشت خرامه, خشکسالی آب زیرزمینی, شاخص GRI, شاخص SWI

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.