بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و فعالیت آنتی اکسیدانی جمعیت های مختلف گونه های Nepeta nuda و Nepeta crassifolia در رویشگاه های استان های اردبیل و آذربایجان شرقی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 5، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-5-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 243
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رسول نریمانی

دانشجوی دکتری گروه علوم باغبانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

محمد مقدم

دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

عبدالله قاسمی پیربلوطی

گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران.

دانیال شکوهی

کارشناس ارشد گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهان زراعی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

جنس نپتا (Nepeta L.) متعلق تیره نعناعیان (Lamiaceae)، حاوی گونه های مختلف یک ساله و چندساله می باشد که در نقاط مختلف آسیا، اروپا و شمال آفریقا یافت می شوند. این تحقیق به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و خاصیت آنتی اکسیدانی ۶ جمعیت متعلق به دو گونه Nepeta nuda و Nepeta crassifolia در تابستان ۱۳۹۴ در دو استان اردبیل و آذربایجان شرقی انجام شد. نمونه برداری در زمان گلدهی صورت گرفت. صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، طول و عرض برگ، تعداد گره، طول گل آذین، طول میانگره و طول شاخه فرعی بود. عصاره متانولی به روش خیساندن، میزان فنل با روش فولین - سیکالتو و میزان فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها با استفاده از ظرفیت مهار رادیکال­های DPPH انجام پذیرفت. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با ۳  تکرار و مقایسه میانگین داده­ها با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال ۵ درصد انجام شد. نتایج نشان داد در گونه Nepeta crassifoliaجمعیت ۱ (رضی) به لحاظ صفات مورفولوژیکی بر دیگر جمعیت­های این گونه برتری داشت. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی با (۹۶/۷۴ درصد) و فنل کل (۸۸/۹ میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن تر) در بین جمعیت­های این گونه به ترتیب مربوط به گل و برگ جمعیت ۳ (گردنه حیران) بود. همچنین در مورد گونه Nepeta nuda بیشترین ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، تعداد گره مربوط به جمعیت ۶ (مشکین شهر) و بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل کل در برگ و گل این گونه به ترتیب در جمعیت­های ۵ (هریس) و ۴ (مشکین- هریس) مشاهده گردید. به طورکلی در بین دو گونه بیشترین فنل کل و فعالیت آنتی­اکسیدانی در جمعیت ۳ (گردنه حیران) متعلق به گونه Nepeta crassifolia بود. به نظر می­رسد ارتفاع از سطح دریا تاثیر به سزایی در افزایش محتوای فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی جمعیت­ها داشت. جمعیت­های ۱ و ۶ از هر دو گونه گیاهی از نظر صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی، مطلوب بوده به طوری که دربرنامه­های اصلاحی و اهلی کردن، این جمعیت ها می­توانند مورد توجه قرارگیرند.

کلیدواژه ها

آنتی اکسیدان, پونه سای, جمعیت های مختلف, فنل کل, صفات مورفولوژیکی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.