بررسی تحلیلی انطباق پهنه بندی اندوختگاه های زیستکره با پهنه بندی مناطق تحت حفاظت کشور

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه پایداری توسعه و محیط زیست، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JSDE-2-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 411
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

میترا البرزی منش

دانشجوی دکتری علوم محیط زیست(گرایش آمایش سرزمین)- گروه علوم محیط زیست و جنگل، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران، تهران

جلیل ایمانی هرسینی

استادیار گروه علوم محیط زیست و جنگل، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

افشین دانه کار

استاد گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

مریم رباطی

استادیار گروه علوم محیط زیست و جنگل، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

امیر علم بیگی

استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

طبقه­بندی حفاظتی انسان و زیستکره تلاش دارد بین نیازهای چندوجهی حفاظت و بهره­برداری پایدار از طبیعت، تعادل و تعامل برقرار نماید. در برنامه انسان و زیست­کره، پهنه بندی اندوختگاه­های­زیست­کره در سه زون هسته، سپر و منطقه انتقالی، برنامه ریزی و مدیریت می­شود. ایران به سبب تنوع گیاهی، جانوری و فرهنگ بومی و غنی، یکی از مکان­­های مهم برای پیاده­سازی این عنوان حفاظتی است و تاکنون ۱۳ اندوختگاه­زیست­کره از کشورمان به ثبت رسیده است. اندوختگاه­های­زیست­کره ایران، به­دلیل داشتن سایر عنوان­های حفاظتی ملی و اعمال شیوه های زون بندی مرسوم یازده­گانه، در دستیابی به اهداف برنامه انسان و زیست­کره موفق نبوده­اند. این مطالعه با تشریح اهداف، ساختار و چالش­های اندوختگاه­های­زیست­کره، ضرورت زون بندی سه گانه و مبتنی بر رویکرد مشارکتی را در کشور مورد تاکید قرار می دهد. یکی از دستاوردهای مهم و کاربردی این تحقیق دستیابی به الگوی انطباق زون بندی یازده­گانه مناطق تحت حفاظت ملی با الگوی زون بندی سه­گانه اندوختگاه­های زیستکره است. مطابق یافته های این مطالعه برای انطباق زون بندی اندوختگاه­های­زیستکره با تمامی عناوین حفاظتی ملی، ضرورت دارد زون انتقالی به دو بخش درونی و بیرونی تفکیک شود. همچنین، زون های ۱ و ۲ مناطق ملی، همواره زون هسته در اندوختگاه را تشکیل خواهند داد، زون سپر، قابلیت انطباق با تمام زون های ۱۱ گانه به جز زون های ۱، ۲ و ۹ را دارد. زون انتقالی درونی به جز زون های ۱ و ۲ بر سایر زون ها قابلیت انطباق دارد، درمقابل زون انتقالی بیرونی، تنها می تواند بر زون ۹ در مناطق تحت­حفاظت منطبق شود.   

کلیدواژه ها

برنامه انسان و زیست کره یونسکو, زون بندی, مدیریت حفاظتی, معیارهای حفاظتی, معیارهای زون بندی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.