توسعه مدل مطلوبیت جمع پذیر (UTA) تصادفی با توجه به امکان وابستگی میان معیار‎ها

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت صنعتی، دوره: 10، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IMJT-10-4_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 186
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهناز حسین زاده

استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمد رضا مهرگان

استاد، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران

لیلی آقایی میبدی

دانشجوی دکتری، گروه مدیریت تحقیق در عملیات، پردیس البرز، کرج، ایران

عزت الله عباسیان

دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف: یکی از روش‎های مطرح در حوزه تصمیم‎گیری چندشاخصه مبتنی بر تئوری مطلوبیت، مدل مطلوبیت جمع‎پذیر (UTA) است که طی زمان با رفع نواقص بسیار توسعه یافته است. از مهم‎ترین مشکلات این روش‎ها عدم توجه به عدم اطمینان مقادیر معیارها و عدم توجه به امکان وجود وابستگی میان معیارهای مختلف است. درباره مشکل عدم اطمینان از انواع مختلف فازی و احتمالی، به ترتیب در توسعه‎های مختلف شامل مدل‎های فازی و تصادفی بحث و تبادل نظر شده است. با این‎ حال از مفروضات اصلی تمامی این مدل‎ها استقلال معیارها از یکدیگر است، در حالی ‎که در مسائل دنیای واقعی این امر تا حدی بعید به ‎نظر می‎رسد. از این رو، هدف از این پژوهش توسعه مدل مدل مطلوبیت جمع‎پذیر تصادفی به نحوی است که مشکل عدم توجه به وابستگی میان مقادیر گزینه‎ها در شاخص‎های مختلف را مد نظر قرار دهد. روش: در این پژوهش از مفهوم احتمال شرطی برای توسعه مدل مطلوبیت جمع‎پذیر تصادفی بهره گرفته شده است، به‎طوری‎ که احتمال ارزش هر مقدار در هر شاخص با توجه به ارزش‎های محتمل در سایر شاخص‎ها مد نظر قرار می‎گیرد. یافته‎ها: مدل توسعه یافته در قالب دوازده گام ارائه شده و قابلیت کاربرد آن با استفاده از یک مثال واقعی و بر اساس داده‎های مربوط به سه معیار اصلی در سرمایه‎گذاری سهام برای سه شرکت در حوزه پتروشیمی نشان داده شده است. نتیجه‎گیری: مدل پیشنهادی حاصل مشکل عدم توجه به وابستگی محتمل میان شاخص‎ها در مدل مطلوبیت جمع‎پذیر تصادفی را برطرف می‎کند و شکاف تحقیقاتی مطرح شده توسط محققان پیشین را پوشش می‎دهد.

کلیدواژه ها

تصمیم‎گیری چندمعیاره مبتنی بر تئوری مطلوبیت (MAUT), مدل مطلوبیت جمع‎پذیر (UTA), مدل مدل مطلوبیت جمع‎پذیر تصادفی, عدم اطمینان و وابستگی بین معیارها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.