مهرخاتم بررسی ویژگی های مهر پیامبرص
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، دوره: 6، شماره: 20
- کد COI اختصاصی: JR_PTE-6-20_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 255
نویسندگان
دانشگاه شیراز، دانشکده هنر و معماری
تربیت مدرس، گروه هنر
تربیت مدرس، گروه هنر
چکیده
مهر خاتم در اواخر سال ششم یا اوایل سال هفتم هجری برای ممهور کردن نامههای پیامبر به حکام سرزمینهای همجوار، ساخته و پرداخته شد. این مهر ظاهرا از نوع انگشتری و شکل صفحه نگین آن مدور بوده است و بر آن در سه سطر عبارت «محمد رسولالله» را نقش کرده بودند؛ جنس و نگین آن نیز از سنگ حبشی تا انواعی از فلزات چون مس و آهن و نقره روایت شده است. پس از وفات پیامبرص این مهر ابتدا به ابوبکر و سپس عمر و عثمان رسید و آن ها نیز نامهها و مکاتبات خود را بدان اعتبار میبخشیدند. مهر خاتم در حدود سال سیام هجری در چاه اریس(نزدیکی مدینه) افتاد و دیگر بهدست نیامد، اما عثمان نظیرش را ساخت و مهر معمول خلافت داشت. با این حساب جز نامههای شخص پیامبرص، بخشی از نامههای خلفای راشدین نیز ممهور به مهر حقیقی پیامبرص بوده است؛ مکاتباتی که اگر نمونهای اصیل از آن ها بهدست آمده بود، لااقل اثر مهر خاتم را به ما نشان میداد. اوصاف این مهر در متون متقدم اسلامی نشان از نخستین اقدامات و ضروریات تشکیل نظام دیوانی در صدر اسلام است؛ همچنین استفاده از نوشتار جای تصویر، شکل مدور، ترکیب سهسطری، و شعارهای مذهبی از این جا در مهرهای اسلامی تجربه شده و در سراسر دوران تاریخی اسلام تداوم یافته است. ویژگیهای مهر خاتم در مقاله پیش رو با روش تحقیق تاریخی- توصیفی، بررسی و تحلیل شده است.کلیدواژه ها
خاتم پیامبرص, مهر, آداب مهرنویسی, دوران اسلامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.