تحلیل گفتمان ساختار سیاسی اجتماعی و فرهنگی قاجاری و انعکاس آن در نسخه های چاپ سنگی مذهبی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 18، شماره: 42
  • کد COI اختصاصی: JR_ISLART-18-42_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 169
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

روح الله پورملایی

دانشجویی دکتری علوم سیاسی، واحد زاهدان، دانشگاه ازاد اسلامی، زاهدان، ایران

علی اکبر امینی

استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

سید اسد الله اطهری

استادیار، گروه علوم سیاسی ، واحدتاکستان ، دانشگاه آزاداسلامی ، قزوین ، ایران

چکیده

فرهنگ سیاسی مجموعهای از نگرش­ها، ارزش­ها و هنجارهای موجود درباره سیاست و قدرت است که به عنوان زمینه پشتیبانی کننده کل فرآیند توسعه تلقی میشود. فرهنگ سیاسی در طول حیات سیاسی و اجتماعی یک جامعه و تحت تاثیر عوامل مختلفی چون وضعیت اقلیمی و جغرافیایی، ساختار نظام سیاسی و اجتماعی، شرایط تاریخی، نظام اعتقادی، آداب و رسوم، نظام اقتصادی و... شکل می­گیرد، سپس در یک فرآیند مستمر جامعه­پذیری، نهادینه و از نسلی به نسل دیگر منتقل می­شود. در جامعه ایران عصر قاجار، فرهنگ سیاسی ناسالم همچون ساختار سیاسی پاتریمونیالیستی، اعتقاد به باورهای خرافی، طلسم و جادو و تقدیرگرایی تفکر غالب در جامعه است که ردپای آن را در سفرنامه­ها، جراید و آثار ادیبان و متفکران این دوران می­توان به وفور یافت. بر همین اساس، پژوهش حاضر تاثیر فرهنگ سیاسی ناسالم بر توسعه­نیافتگی و عقب­ماندگی دوران قاجار را محور کار خود قرار داده و به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از چارچوب نظری تحلیل انتقادی نورمن فرکلاف در پی پاسخ به این پرسش است که فرهنگ سیاسی ناسالم (خرافه گرا) چه نقشی بر توسعه نیافتگی دوره قاجار ایفا کرده است و این مسئله چه بازتابی در نسخه­های چاپ سنگی مذهبی داشته است؟ یافته­های پژوهش حاکی از این است که فرهنگ سیاسی به­ویژه در ساحت ناسالم آن (خرافه­گرایی) از طریق عقل­ستیزی، علم­گریزی و بی­خبری، یکی از علل توسعه­نیافتگی در دوران قاجار محسوب می­شود و این مسئله به­خوبی در نسخ چاپ سنگی مذهبی دوره قاجار نیز منعکس شده است.اهداف پژوهشبازشناسی گفتمان ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوره قاجار؛واکاوی چگونگی انعکاس ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوره قاجار در نسخه­های چاپ سنگی مذهبی.سوالات پژوهشساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوره قاجار دارای چه مختصاتی بود؟گفتمان ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی چه بازتابی در نسخه­های چاپ سنگی مذهبی دوره قاجار دارد؟

کلیدواژه ها

فرهنگ سیاسی ناسالم, توسعه نیافتگی, پاتریمونیالیسم, نسخه های چاپ سنگی مذهبی, قاجار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.