م یوسفیان - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران
س.خ مهدوی - استادیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور

استقرار پوشش گیاهی مناسب بهترین راه کنترل اراضی در معرض خطر بیابانی شدن در مناطق خشک و نیمه خشک است. عمدتا مشکل کمبود بارش، نامناسب بودن فصل ریزش آن همراه با تبخیر و تعرق بالا باعث از بین رفتن نهال ها و شکست پروژه های بوته کاری و نهال کاری می شود. بنابراین اگر به طریقی بتوان درصد موفقیت پروژه های نهال کاری را با استفاده از تکنیک های نوین افزایش داد، گام مهمی در احیاء اراضی بیابانی و جلوگیری از پیشروی بیابان برداشته خواهد شد. بنابراین پژوهش حاضر به تاثیر دو ماده سوپر جاذب استاکوزورب (سطح ۰/۱ و ۰/۳ درصد حجمی) و ماده معدنی زئولیت (سطح ۱۰ و ۱۵ درصد وزنی) بر افزایش توان ذخیره سازی آب در خاک تحت کشت گونه Atriplex lentiformis در خاک سبک شنی ۷۰% و ۸۰% در دو حالت آبیاری کم و معمولی پرداخته است. این تحقیق در ایستگاه تحقیقاتی مرکز بین الملل بیابان پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در شهرستان سمنان صورت گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار صورت گرفت. تجزیه و تحلیل در نرم افزار MSTAT-C انجام پذیرفت. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل سطوح مختلف روش آبیاری، میزان درصد شن و ترکیبات سوپرجاذب نشان داد که حداکثر ارتفاع نهال از ترکیب تیماری ۰/۳ درصد حجمی استاکوزورب + میزان ۷۰ درصد شن با روش آبیاری معمولی، معادل (۷۹/۶۷ سانتی متر) به دست آمد که اختلاف معنی داری با کلیه تیمارهای روش کم آبیاری و تیمارهای شاهد و ۰/۱ درصد حجمی استاکوزورب در روش آبیاری معمولی داشت. از نظر قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، بیشترین میزان (به ترتیب معادل ۴۹/۳۳ و ۲۱/۶۷ سانتی متر) مربوط به ترکیب تیماری ۰/۳ درصد حجمی استاکوزورب + میزان ۷۰ درصد شن + روش آبیاری معمولی بود که اختلاف معنی داری با تیمارهای شاهد و ۱۰ درصد وزنی زئولیت در روش آبیاری معمولی و همچنین کلیه ی تیمارهای روش کم آبیاری داشت.

استاکوزورب، تاج پوشش، کم آبیاری، قطر بزرگ