کنکاشی بر جابه جایی آبراهه ها در بخش هایی از گستره گسل درونه

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 23، شماره: 92
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-23-92_024
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 419
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیده امینی

دانشجوی دکترا، پژوهشکده زلزله شناسی، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

مرتضی فتاحی

دانشیار، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمدرضا قاسمی

دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

چکیده

گسل درونه دومین گسل طولانی ایران (پس از گسل معکوس اصلی زاگرس) است.  طول تقریبی این گسل حدود ۷۰۰ کیلومتر است که از مرز ایران و افغانستان در خاور ایران تا نزدیک مرکز ایران امتداد دارد.  با وجود درازای زیاد، قرارگیری در پهنه برخورد دو صفحه عربستان- اوراسیا و داشتن قابلیت لرزه خیزی بالا (به سبب حضور جابه جایی هایی در میان نهشته های جوان کواترنری)، تنها یک زمین لرزه تاریخی با بزرگای حدود ۷ و دو زمین لرزه دستگاهی با بزرگای حدود ۶ و بیش از آن به این گسل نسبت داده شده است و بنابراین، تحلیل خطر لرزه ای در گستره این گسل ضروری به نظر می رسد. پایه مطالعات این نوشتار، استفاده از تصاویر ماهواره ای، عکس های هوایی، نقشه های توپوگرافی، نقشه های زمین شناسی و اطلاعات صحرایی منطقه شش تراز، برای شناسایی و برآورد میزان جابه جایی های ایجادشده در آبراهه ها، واحدهای زمین شناختی و برخی بادزن های آبرفتی در گستره گسل درونه است. با استناد به بررسی های انجام شده روی این گسل، می توان ۳ شاخه اصلی شمالی، جنوبی و میانی، مطابق با موقعیت جغرافیایی، در گستره گسل درونه در نظر گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده از بررسی جابجایی های رخ داده در گستره گسل درونه، و با در نظر گرفتن فراوانی و مقادیر جابه جایی های دیده شده در راستای این گسل که احتمالا طی رخداد زمین لرزه ها پدید آمده و سبب قطع شدگی رسوبات بادزن آبرفتی و آبراهه ای به سن کواترنر شده اند، شاخه جنوبی (شاخه اصلی)، به ویژه در حد فاصل ΄۵۰˚۵۸ تا΄۰۰˚۵۷ خاوری، نسبت به دیگر بخش های این گسل، فعال تر و احتمالا" دارای نرخ لغزش بیشتری است. گرچه پیش تر برخی پژوهشگران و نویسندگان این نوشتار، نرخ لغزش هایی برای جابه جایی های ایجاد شده در برخی از پدیده های دیده شده، در بخش هایی از این گسل پیشنهاد کرده اند؛ برای برآورد و مقایسه دقیق تر نرخ های لغزش، استفاده از روش های سن یابی و ژئودتیکی در ناحیه های یکسان و بخش های مختلف این گسل پیشنهاد می شود. 

کلیدواژه ها

گسل درونه, جابه جایی, نرخ لغزش, لومینسانس تحریک شده با نور (OSL)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.