شرح و تحلیل بیتی دشوار از خاقانی « به پنج انامل به فتح باب سخن »

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_CLASS-7-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 142
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر سلطان محمدی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان.

سید منصور سادات ابراهیمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان.

چکیده

اشعار خاقانی شروانی به همراه شاعرانی از پیچیده­ترین اشعار زبان فارسی است. یکی از ویژگی­های بارز شعر او دقت و وسواس خاصی است که شاعر در انتخاب الفاظ و کنار هم چیدن آنها دارد. به طوری­که در نگاه اول این نکات از دید خواننده پوشیده خواهد­ماند؛ از این رو دقتی خاص و کوششی مضاعف لازم است تا تمام نکات پنهان و زیبایی­های ادبی و فنی آن بر خواننده نمایان شود. در بیتی از خاقانی (به پنج انامل به فتح باب سخن/ ز هفت کشور جانم ببرد قحط و وبا)  روابط عمیق بین کلماتی مثل «پنج انامل» ، «فتح باب» ، «قحط» و «وبا» وجود دارد که در شرح­ها به آن توجهی نشده­است. فتح باب اصطلاحی نجومی در بارش باران و پنج انامل گیاهی در دفع وباست. که توجه به آنها معنای بیت را روشن و کامل می­کند. البته خاقانی این موارد را با معنای ایهامی به کار می­برد که خود جلوه­های دیگری  جلوهد را با معنای ایهامی به کار می کننده هوا و دافع وبا ستاز زیبایی کار اوست.

کلیدواژه ها

خاقانی, فتح باب, پنج انامل, قحط و وبا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.