زمین شناسی و نحوه تشکیل کانسار منگنز حلب، جنوب باختر زنجان

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 29، شماره: 115
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-29-115_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 308
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر نادری

کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

قاسم نباتیان

دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

مریم هنرمند

استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، ایران

حسین کوهستانی

دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

کانسار منگنز حلب در پهنه سنندج- سیرجان، در فاصله هوایی ۱۰۰ کیلومتری جنوب باختر شهرستان زنجان واقع شده است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل دگرگونی های معادل سازند کهر و مرمر جان گوتاران به سن پرکامبرین می باشند. کانه زایی منگنز در منطقه حلب به شکل رگه ای و توده ای درون واحد مرمر جان گوتاران و به مقدار کم تر در واحد شیست رخ داده است. کانی های اصلی تشکیل دهنده کانه-زایی منگنز حلب شامل پیرولوزیت، پسیلوملان، منگنایت و گوتیت بوده و کلسیت و کوارتز نیز کانی های باطله همراه را تشکیل می دهند. بافت ماده معدنی از نوع گل کلمی، رگه- رگچه ای، توده ای، شانه ای، دندان سگی، خوشه ای، جانشینی و بازماندی است. دگرسانی های موجود در این منطقه شامل اکتینولیتی، کربناتی و سیلیسی می باشند. الگوی به هنجار شده عناصر خاکی کمیاب نسبت به گوشته اولیه در نمونه های مربوط به ماده معدنی و کربنات های گرمابی، بیانگر غنی شدگی نسبی عناصر خاکی کمیاب سبک نسبت به عناصر خاکی کمیاب سنگین است. نمونه های تجزیه شده بی هنجاری منفی مشخصی در Ce و بی هنجاری منفی ضعیفی در Eu دارند. الگوی به هنجار شده عناصر جزئی مربوط به نمونه های ماده معدنی و کربنات های گرمابی نسبت به گوشته اولیه، بیانگر غنی شدگی در عناصر Ba, U, La, Pb, Sr و تهی-شدگی در عناصر Rb, Th, Nb, Ce, P, Zr, Ti می باشد. مطالعات صحرایی و میکروسکوپی و همچنین شواهد ژئوشیمیایی حاکی از تشکیل آن ها توسط سیالات گرمابی است. چرخش سیالات جوی و یا ماگمایی در واحدهای پرکامبرین، عناصر مورد نیاز را از جمله منگنز، آهن و کلسیم جهت کانه زایی فراهم کرده است. سیالات کانه دار هنگامی که با سنگ میزبان برخورد کرده اند باعث تشکیل کانه زایی در منطقه حلب شده اند.

کلیدواژه ها

کانی سازی منگنز, حلب, زنجان, سنندج- سیرجان, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.