بررسی تغییرات تراکم های ساخت و ساز در کلان شهرهای ایران(مطالعه موردی شهرک زعفرانیه کلانشهر تبریز)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های جغرافیای اقتصادی، دوره: 2، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_JURS-2-5_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 164
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیه علیزاده

کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

اکبر اصغری زمانی

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

عدم توانمالی عوامل اجرایی ومدیریت شهری درکمک به برنامه­های مسکن وتامین هزینه­های خدمات شهری، در روند شکل­گیری و ماهیت تراکم شهری و نیز تحقق تراکم­های پیش بینی نشده در طرح­های توسعهی شهری موثر بوده است. بنابراین دردودههی اخیر، سیاست فروش مازاد تراکم ساختمانی توسط شهرداری­ها، موجب ایجاداختلال در نظام شهری کشور، سازمان فضایی و سیمای شهری گردیده است. لذاهمین عوامل باعث کمبود کاربری­های خدماتی و افزایش ازدحام جمعیی گردیده که به مرور زمان موجبات تبدیل شهرها به بستری جهت سوداگری زمین و مسکن را فراهم نموده است. در مقالهی حاضر برآنیم با بررسی تغییرات تراکم ساختمانی در شهرک زعفرانیه شهر تبریز به سنجش پارادایم­های تاثیرگذار بر روند شکل­گیری تراکم­های ساختمانی در محدوده مورد مطالعه بپردازیم. روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف،کاربردی و از نظرماهیت جز تحقیقات توصیفی – تحلیلی محسوب می­شود. بر همین اساس جهت جمع­آوری داده­ها و اطلاعات از دو شیوهی عمده کتابخانه­ای – میدانی بهره گرفته شده است. بدین ترتیب که پس از بررسی مبانی نظری پژوهش، ابتدا با استفاده از طرح­های مصوب شهر تبریز، تعداد طبقات و ضوابط مربوط به تراکم­های شهری محدودهی مورد مطالعه طی بازه زمانی ۱۳۹۹ – ۱۳۹۰ استخراج گردید؛ سپس با مراجعه به شهرداری­ منطقه ۲ تبریز، تعداد پروانه­های صادر شده، تعداد طبقات ساختمانی و درآمدهای حاصل از فروش تراکم مشخص شد. جهت تجزیه­وتحلیل داده­ها، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی Arc GIS و مدل­های نظیر: کراس­تب، مدل هلدرن و مدل شانون، تغییرات تعداد طبقات ساختمانی، میزان رشد شهرک زعفرانیه و میزان پراکندگی قطعات تغییر یافته مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد در بازه زمانی ۱۳۹۹ - ۱۳۹۰ تغییرات تراکم ساختمانی در محدوده مورد مطالعه کاملا محسوس بوده که مهم­ترین عامل تاثیرگذار در این زمینه، فروش تراکم برای تامین درآمد شهرداری  بوده است.

کلیدواژه ها

تراکم ساختمانی, تراکم جمعیت, پروانه های ساختمانی, کلانشهر تبریز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.