سنگ های خروجی الیگومیوسن محدوده رزن- آوج (نوار ارومیه- دختر): شاهدی از ماگماتیسم مشابه OIB در بالای زون فرورانش

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 31، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-31-4_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 191
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرتضی دلاوری

استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

خدیجه قربانی

کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

امیرعلی طباخ شعبانی

استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

کمربند ماگمایی ارومیه - دختر به موازات زمین درز زاگرس و در نتیجه فرورانش لیتوسفر اقیانوسی نئوتتیس به زیر حاشیه جنوبی اورازیا تشکیل شده است. سنگ های آتشفشانی مورد تحقیق در محدوده رزن- آوج بخشی از ماگماتیسم نوار ارومیه – دختر هستند. این سنگ ها شامل الیوین بازالت، بازالت تا معدودی تراکی آندزیت با ماهیت آلکالن هستند. روابط چینه شناختی میان لایه ای افق های آتشفشانی با رسوبات سازند قم موید سن الیگومیوسن آنهاست. تمرکز عناصر اصلی و کمیاب سنگ های آتشفشانی و مدلسازی شیمیایی نشان دهنده نقش بارز فرایند تبلور تفریقی (۳۵ تا ۴۵ درصد) با مشارکت کانی های الیوین، کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز در تحول ترکیب مذاب است. شیمی سنگ کل این سنگ ها نشان دهنده غنی شدگی زیاد LREE/HREE و نبود تهی شدگی HFSE همانند مذاب های OIB است. به نظر می رسد پس از فعالیت ماگمایی گسترده ائوسن در نوار- ارومیه دختر که مشخصات بارز ماگماتیسم قوسی دارد، در الیگومیوسن منشا مذاب ها به گوشته عمیق تر آستنوسفری تغییر پیدا کرده است. احتمالا پس از آغازین مراحل برخورد پلیتی عربی- اوراسیایی در ائوسن پایانی- الیگوسن آغازی و عقبگرد لیتوسفر فرورونده، جریانی از گوشته آستنوسفری به درون گوه گوشته ای تزریق شده و به طور ضعیفی تحت تاثیر مواد فرورانشی قرار گرفته است که باعث شکل گیری مذاب های الیگومیوسن شده است.

کلیدواژه ها

بازالت آلکالن, الیگومیوسن, رزن- آوج, ارومیه – دختر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.