مطالعه و تحلیل فر آیندهای زبانی در اقوال صوفیانه ابوالحسن خرقانی از دریچه نظام گذرایی «مطالعه موردی: نورالعلوم»

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: نهمین کنفرانس بین المللی مطالعات زبان، ادبیات، فرهنگ و تاریخ
  • کد COI اختصاصی: LLCSCONF09_054
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 214
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرزانه برومند

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی – دانشگاه آزاد اسلامی – واحد تهران مرکزی

فرشته میلادی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی – دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

کتاب «نورالعلوم» اثر ابوالحسن خرقانی در مرحله گذار از مکتب زهد به مکتب کشف و شهود و با تاکید بر ارتباط صوفیه و خداوند «در بستر مقام رجا» تدوین شده است. ابوالحسن خرقانی به مثابه سایر پیشوایان صوفیه با هدف تربیت غیرمستقیم مرید از سازوکارهای مختلفی بهره گرفته که در میان آنها فرآیندهای زبانی، ساختار نحوی جملات خبری و امری و روش های مختلف تاکید، نقش قابل توجهی در توصیف و بازنمایی تجربه های عرفانی و حالات عاطفی صوفیه دارند. در میان احوال عرفانی با توجه به ویژگی های تجارب ابوالحسن، «حیرت» برجسته ترین حالت عرفانی است که بر «تجربه گر» عارض می شود. در نتیجه غلبه این حال، حالات عاطفی مختلفی مانند «شادی»، «اندوه» و «ترس» بطور زودگذر بر تجربه گر مستولی می شود. حالت عرفانی «حیرت» عاملی تعیین کننده در شیوه بیان ابوالحسن است و باعث گذر تجربه گر از مرحله «طلب» به «فناء فی الله» می شود. بسامد بالای «فرآیندهای ذهنی» و «ملموس نبودن فضای تجارب» نتیجه عارض شدن این حالت عرفانی بر نویسنده است. این حالت در شیوه کاربرد عناصر پیرامونی نیز نمود پیدا کرده است. «محدودیت عناصر پیرامونی» و «انتزاعی بودن آنها» در بافت متنی نورالعلوم نشان از عدم توجه نویسنده به جزییات و یا عدم توانایی او در ارائه جزییات فرآیندها است. بسامد قابل توجه افزوده های «وسیله» در ارتباط با خداوند، تاکیدی بر «خواست و کشش» الهی در مسیر سیر و سلوک و غلبه اراده خداوند بر اراده عارف است.

کلیدواژه ها

نظام گذرایی، نوشتار صوفیه، ابوالحسن خرقانی، نورالعلوم، احوال عرفانی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.